Òü>J;º[Aá¤[Å}ƒà W¡àÄ-[W¡Ä¤à ¯à;[ÅÀA¡šà º³ƒ³[ÎKã ³àR¡[ÅÀ[Aá¤à ÅàĤå}[Å} ³t¡³ W¡à>à A¡ºìÒï¤>à "Wå¡´¬à ëJàR¡=à} ÒüK[>

'ìJàÚKã Ê¡àó¡ [¹ìšài¢¡¹
Òü´£¡àº, &[šøº 6@ º³ƒ³ "[Î Òü[–ƒÚàKã "¯à} ë>à}ìšàA¡ R¡³îJƒà íº¤à ÎE¡¸à¹ [A¡[³ 22,327 W¡à*¤à 2011 Kã [³ìA¡àA¡ [=¤ƒà ³ã[Å} 28,55,794 íº¤à, γå‰à Òü³àÚƒKã [³i¡¹ 790 ¯à}¤à W¡à*¹àA—¡à \à[t¡ 34 ë¹à³ Jå–ƒà¤à º³ƒ³ "³[>¡ú
º³ƒ³ "[ÎKã W¡š W¡à¤à šå¯à[¹ "³à íº\¹A¡šKà ëºàÚ>>à ëÒï[\A¡ Òü[–ƒÚàKã ÅàÄ- ëJà>¤ƒà ë=àÒüìƒàA—¡à ët¡à³[=> R¡à>¤à ëÊ¡i¡ "³[> ÒàÚ>à [Å}=à>[¹¤[> ³[ošå¹¡ú
³[ošå¹ "[Î íº¤àA¡ "[ÎKã ³ãÚà³>à ëÑšài¢¡Î[A¡ š¯à¹Òàl¡üÎ[> ÒàÚ>à [Å}=à[¹¤Kà ëºàÚ>>à "ìW¡ï "ìW¡ï¤à ³ãÚà³ [t¡>¤à ³ó¡³ƒà íº¤àA¡ "[ÎKã ó¡³ìƒà} ÚàÒüìƒà}¤[Å}>à t¡v¡>à ëó¡àR¡ìƒàA¡šà ¯àó¡³[>¡ú
³ãÚà³ [t¡>¤à ³ó¡³ "³Îå} íº¤àA¡ "[ÎKã ³ãÚà³>à ëÑšài¡¢Î[A¡ š¯à¹Òàl¡üÎ[> ÒàÚ>à [Å}=๤Îå 21Ç¡¤à W¡ÒãW¡à "[΃[ƒ º³ƒ³ "[ÎKã íºÒà*ƒKã ÅàĤå}[Å} t¡š—à t¡š—à ³àR¡[ÅÀA¡šP¡³ ët¡ï[¹¡ú
ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à [l¡[Ê¡öC¡[Å}ƒà íº¹´¬à "ìW¡ï "ìW¡ï¤à ÅàĤå} A¡Úà ëÒï[\[v¡û¡ t¡š—à t¡š—à ³[³ Åà³=¹[Aá¡ú [l¡[Ê¡öC¡[Å}ƒà íº¹´¬à "ìW¡ï¤à ÅàĤå}ƒà >v¡>à íºA¡àÚ íºA¡àÚƒà íº¹´¬à ÅàĤå}, º´šàA¡ ³W¡à ³W¡à[Å} ëÒï[\[v¡û¡ l¡ü¤à ó¡}[J쉡ú
R¡[΃Kã>à W¡Òã J¹Kã ³³àR¡ƒà [>}=³Kã ³î³ *Òü[ÅÀA¡šà ºàÒü[¹A¡ ºàÒüÇ¡ t¡[´Ã¤à Òü>J;º[Aá¤à "R¡à}[Å}>à š[¹Û¡¸à ëºàÒü[Å>[J¤à ³t¡³ƒà º´šàA¡ ³W¡à-³W¡à[Å}ƒà ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ³[>} t¡³—à ÅàÄ\¤à, ëi¡ºUà šàÒü¤>[W¡}¤à ëÒï[\[v¡û¡ l¡ü¤à ó¡}ºA¡[J쉡ú l¡ü¹¤Îå Úà³—à t¡à}>à l¡ü칡ú
*Òü¹[Aá¤à ³*} "[Î A¡[¹ƒKãì>à ÒàÚ>à í>>¤Îå ÚàÒü¡ú ºàÒü[¹A¡ ºàÒüÇ¡ t¡´¬Kã ³*} ëÒà}ºA¡š>à W¡;>¹´¬à ³*}[Å}ƒà "ìÒà}¤à ºàA¡šà "³[ƒ ÒüìºìC¡öà[>G[A¡ ³t¡³ *Òü¹A¡š>à [i¡[®¡ "³[ƒ &ì–ƒøàÒüƒ ë³à®¡àÒüº>[W¡}¤ƒà ëÒÄà šè[A—¡} ºåš[ÅÀA¡š>à *Òü¤Îå ÚàÒü¡ú
"³ì¹à³ƒà, º´šàv¡û¡à ë=àv¡ûå¡>à R¡àÒüÒàA¡ ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàĤà "ìÅ}¤à >å}[Å;[Å}>à íÚÒ>¤Kã ³×v¡à ³³º t¡à}º-t¡à}º¤à ¤àÒüA¡>[W¡}¤à ë=ïƒå>à W¡;šà ëA¡àÒü¤>à ëÒÄà šè[A—¡} ºåš[Å>[J¤à *Òü¤Îå ÚàÒü¡ú
*Òü¹[Aá¤à ¯àó¡³[Å} "[Î *Òüƒå>Îå 'ìJàÚ>à 'ìJàÚKã íºA¡àÚ íºA¡àÚƒà "³[ƒ JåU} JåU}ƒà ÅàĤå}[Å} R¡àA¡ ëÅ–ƒå>à =´¬Kã ³ì=ï t¡à[¹¡ú ³t¡³ "³ƒà ÅàĤå} ÒàÚ>à íºy¤Îå ³ãÚà³ [t¡>¤à Úà¤à >Òà[Å}>à ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàÄ¤à ³ó¡³ "[Î A¡à}î\¤å} >;yKà Ågà¤å} >;yKà º³ìƒà} ÒàÚ¤à ¯àîÒ[Å} Åã[\ăå>à W¡à*>à W¡à*>à ³ó¡³ A¡–ƒå>à ºàÒü*ÒüJø¤à "Òº[Å}>à =´Ã´¶ã¡ú
íºA¡àÚ íºA¡àÚƒà JåU} JåU}ƒà ÅàĤå} ³àR¡[ÅÀA¡šƒà >v¡>à ëÒï[\A¡ ºà[Aá¤à "ì>ï¤à ³JºKã ºàÒü[¹A¡ ºàÒüÇ¡ t¡[´Ã¤à ³îÒìºàÒüÅR¡[Å}ƒÎå ³îÒìºàÒüÅR¡Kã =àB¡à W¡à>¤à ÅàĤå}[Å} >ã}[=>à =³[‰¡ú ëÊ¡i¡ K¤o¢ì³–i¡ >;yKà ëÎì–i¡öº K¤o¢ì³–i¡Kã "Úà¤à ëºïƒå>à [º}J;[J¤à º³ƒ³ "[΃à íº[¹¤à ³[³} íº[¹¤à ÑHæº "Úà´¬>à ÑHæº "ƒåKã  ëA¡à A¡[¹A塸º³Kà W¡à>¤à &[C¡[¤[i¡[Å} ët¡ï>>¤à ÅàĤå}[Å} >ã}[=>à íº[y¡ú
³[Î ³ìt¡ï A¡¹³—à íºR¡àA—¡à "Úà¤à šãƒå>à ÑHæº *ÒüÒ[À¤ì>à ÒàÚ¤à Ò}[>}R¡àÒü *Òü¤à ¯àÒ} "³à *Òü¹[Aá¡ú ëÒï[\A¡ ëÒï[\B¡ã íºR¡àA—¡à ÒàÚ¹ ëÎìA¡–ƒ[¹Kã =àA¡ ó¡à*¤ƒà t¡R¡àÒüó¡ƒ>à ÅàÄ- ëJà>¤à "[Î ëA¡à A¡[¹A塸º³ &[C¡[¤[i¡ *Òü>à Òàš—>¤à ºàl¡üì=àA¡[J¤à íºì¹¡ú
ÅàĤå} ³àR¡[ÅÀA¡šà "[Î>à 'ìJàÚKã Òü>J;º[Aá¤à >Òà[Å}ƒà A¡[¹ A¡[¹ Åàóå¡ šã¹[Aá¤ìK ÒàÚ¤ƒå í>>¤à ÚàÒü¡ú ³t¡³ "³ƒà šã[Aá¤à "R¡à}[Å}ƒKã ëÒï¹Kà ³šå} ó¡à¹Aá¤à ó¡à*¤à ³àKã A¡àR¡¤å-A¡àR¡¤å >àÒü>à º´šàv¡û¡à ë=àv¡ûå¡>à "ÚåA¡ "³[ƒ >å[³ƒà}¯àÒü¹³ƒà ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàĹ´¬à "ƒå ³àR¡[ÅÀA¡[J¤Kà ëºàÚ>>à Òü>J;º[Aá¤à "R¡à}[Å}Kã º³W¡; Åà\;t¡à Úà³—à W¡à*>à W¡à*>à "ìÒà}¤à ºà[Aá¡ú
³t¡³ "³ƒà "šãA¡šà íºA¡àÚƒà íº¤à ÅàĤå} "³ƒà íºA¡àÚ "ƒåKã Úå³ì=à} Jå[ƒ}ƒà íº¤à "R¡à}[Å šè³—³A¡ ÅàĤå}ƒà ë=àAáv¡ûå¡>à šèÄà ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàÄ[³Ä¤à ³[³} ³=à Ò}>ƒå>à ÑHæº [t¡Ä‰¤Îå JR¡>-W¡àÄ¤à ³¹ç¡š ³šà} *Òü¤Kã ¯àJìÀà> íº¹´¬à "ƒå ëÒï[\[v¡û¡ ÅàĤå} íº¹v¡û¡¤à "[Î>à Úå³=}>[¹¤à, Úåì´ÃàÄ[¹¤[Å}Kã "R¡à} ³ìź ó¡à*¤à ³[³} ³=à JR¡>¹v¡û¡¤à >ã}[=>à ët¡à;>-[t¡Äƒ¤Kã ³t¡³ t¡à¹[Aá¡ú ³[ÎP¡´¬à ³W¡; ³*} "[Î>à JåÄàÒü "[ÎKã "šè>¤Kã Åv¡û¡³ W¡à>-[W¡Ä¤à JåÄàÒü "³à ÅàK;šƒà W¡à*>à [Å}>¹[Aá¡ú
³[΃à >v¡>à šã[Aá¤à "R¡à}[Å}ƒKã ëÒï¹Kà ³ÒàA¡ ³ÒàB¡ã "šà´¬à ³*}ƒà ët¡ï[>} ët¡ï[>}¤à ët¡ï¹A¡šà ¯à¹A¡ ¯àìt¡³—¤à íºt¡¤à ³*}ƒà W¡à[>}-W¡à[>}¤à W¡àîÒƒ¤à A¡Úà W¡à¹v¡ûå¡>à íº¤àB¡ã ³àìÚàv¡û¡à íº¹A¡šà ³ãÅA¡ *Òü¹ìAáàÒü ÒàÚ[>}R¡àÒü íºìt¡¡ú "Îå³—à ³ã;ìÚ} =´¬t¡à >v¡>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ³ã;ìÚ} A¡Úà =´¬à ÚàÒü¡ú
ÅàĤå} íºt¡>à A¡¹³—à "ó¡¤à ÅàÄì¹àÚ ë=àAáB¡ìƒï[¹¤ì>à ÒàÚ¤[Î Úà³—à ³¹ç¡*Òü¤à ¯àÒ} "³à *Òü[¹¡ú º³ƒ³ "[Î ëÑšài¢¡Î[A¡ š¯à¹ Òàl¡üÎ[> ÒàÚ>à [Å}=à¹Kà ÅàĤå} ³å;[ÅÀA¡šà "[Î>à t¡àA¡š[ƒ º³ƒ³ "[Î ëÑšài¢¡Î[A¡ š¯à¹ Òàl¡üÎ[> ÒàÚ¹´Ã¤Îå ³t¡³ J¹Kã ³tå¡}ƒ[ƒ º³ƒ³ "[ÎKã ÅàĤKã ³àìÚຠA¡[¹ *Òü[JKƒìK ÒàÚ¤ƒå Ò}>¤à ÚàÒü¡ú
ÅàĤå} ³àR¡[ÅÀA¡šKã ³¹³[Å}Kã ³>å}ƒà A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒຠÅà[\ÀA¡šà, ÅàĤå}[Å}Kã ³[W¡ ³[W¡ƒà ƒåA¡à>>[W¡}¤à Åà[\–ƒå>à ëÅ–ƒà> º´¬ãì¹à³ƒà W¡R¡[ÅÀA¡šà "[Î>Îå "ìW¡ï¤à ³¹³ "³à *Òü[¹¡ú
A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒຠÅà¤ƒà ³ãÚà³>à šàî³— "ƒå³ *Òü>³A¡ A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒ຃à ët¡ï¤à Úà¤à =¤A¡ šå´¬à ÅàĤå}ƒÎå ët¡ï¤à ÚàÒü¡ú A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒຠÅà[\>Jø¤[ƒ "Å}¤à >àšã ³=v¡û¡à šã[Aá¤à "R¡à}[Å}>à ³[>} t¡³—à ëW¡> ëW¡à}ƒå>à Åàăå>à šè[A—¡} "³Îå} ÒA¡W¡à} ">ã³A¡ "ó¡¤à ¯àJìÀà> ÅàK;tå¡>à "W¡R¡¤à JåÄàÒü "[ÎKã ³ã*Òü "³à *Òü>¤à ëÒà;>¤ƒà ëÒÄà "ìW¡ï¤à ³ìt¡} šà}K[>¡ú
A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒàº[Å}Kã ³>å}ƒà "R¡à}[Å}>à >ã}[=>à ³[>} t¡³—à ëW¡> ëW¡à}ƒå>à ÅàĤKã Jåìƒà}W¡à¤à íºìt¡¡ú "Å}¤à >àšã ³=v¡û¡à ³[>} t¡³—à *> ë=àÒüƒå>à ÅàĤà "ƒå A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒàºKã l¡üšàA¡ >;yKà [Îì³ì–i¡i¡ ëóá๠³=v¡û¡à ët¡ï¤à Úà¤à >ìv¡¡ú ³[γA—¡à A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒຠÅàì¹àÒüƒ¤[> ÒàÚ¤à ³[v¡û¡ >ìv¡¡ú ³ó¡³ W¡à¤à ÅàĤå} *Òü>à ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàĤà Úàƒ¤à ³ó¡³[Å} ëÚ}ºKà A¡´¶å¸[>[i¡ ëÒàº[Å} >ã}[=>à A¡[¹P¡´¬à ³Jº "³Kã ÅàĤà Úà>¤à ³*}ƒà Åà¤ã¹¤[ƒ ëÒÄà ó¡¤à ³àÚîA¡ì¹à³ƒà šå¹B¡[>¡ú
ÑHæº "³[ƒ A¡ìº\[Å}Îå >ã}[=>à ÅàĤå} ³[t¡A¡ W¡à>à ëųK;šà ³ì=ï t¡àÒü¡ú ÑHæºKã Aáàι硳 ¯à;šKã >;yKà *\à[Å}Kã íº>>¤à E¡ài¡¹[Å} Åà>¤à ëÒà;>¤ƒà >ã}[=>à íº¹´¬à ÅàĤå}[Å}ƒà ÒüJ> J”‚¤à ët¡ïƒ>à š}Åàƒà Åà[\>¤à íºR¡àB¡ã ë=ï¹à}[Å}Îå "Åà>¤à ³ã;ìÚ} W¡R¡¤à W塳K[>¡ú
¯àJº "³[ƒ ÒA¡W¡à} ó¡;y¤ƒà íA¡ìƒï>å}ƒà íº¤àB¡ã "ó¡¤à =¤A¡ ë=ï¹³[Å} Úà*¤à "³[ƒ šàÚJ;šà R¡ì´ÃàÒü ÒàÚ¤[Î JR¡[\>¤à ³ì=ï t¡àÒü¡ú
W¡à*J;šà íº¤àA¡[Å}ƒ[ƒ "ìW¡ï- "ìW¡ï¤à ëÒà[Ñši¡àº ">à ºàìÚ}Å} [º}J;šKã ³×v¡à "ìW¡ï "ìW¡ï¤à ÅàĤå} [¹yû¡ìÑ•º šàA¢¡>[W¡}¤à ëųK;tå¡>à "Òº *Òü¹¤[Å} ó¡à*¤ƒà R¡àÒüÒàA¡ "Å}¤à >àšã ³=v¡û¡à W¡vå¡>à º[ó¡} Aᤠ(ë>àA¡šKã Aá¤) >[W¡}¤ƒà W¡vå¡>à ë>à}³Kã ³>å}ƒà R¡àÒüÒàA¡ šè[A—¡} ³A¡à ºà³—à "¯à¤à ¯àJº[Å} A¡à*ì=àv¡ûå¡>à šè[X >å}Åà}>à >àƒà ëÚv¡û¡>à íº>>¤à ëÒà;>[¹¤[>¡ú
W¡à*J;[y¤à, W¡à*J;º[Aá¤à íº¤àA¡[Å}>à ÅàĤå} ëųK;šà "³[ƒ ÒA¡W¡à} >àƒà ëÚv¡û¡>à íº>>¤à ¯àJìÀà>ƒà W¡R¡[Å>¤Kã ³×v¡à ëÒÄà ëÅ씂àA¡ º´¬ã íºKƒ¤à "¹} "¹àA¡ìºà³ƒà W¡R¡[ÅÀA¡š>à ÅàĤå}Kã t¡R¡àÒüó¡ƒ¤à ³ì=ï[Å} ëÒA¡ ëÒA¡ A¡àl¡üì=àA¡šP¡³ ët¡ï[¹¡ú
W¡à*J;šà íº¤àA¡[Å}Kã ¯à¹ã "³Îå} W¡;ºå l¡ü¹ç¡¤[Å}>à ë=}>¹K>à ÅàĤå}Kã t¡R¡àÒü󡃤[Å} "[Î "ìW¡ï¤à ³ãÚà³ [t¡>¤à ó¡´¬àv¡û¡à ëÒA¡ ëÒA¡ ºàl¡ü¹´¬à R¡à}º´¬à >v¡>à =¤A¡ *Òü>à ÅàĤå}[Å} ëųK;šà "³[ƒ A¡>¤Kã ³[³ t¡à[‰¡ú
Òü´£¡àº [Î[i¡Kã ³ÚàÒü ³v¡û¡ƒà íº[¹¤à ³šàº A¡à}î\¤å} "R¡>¤à ³t¡³ƒà A¡à}î\¤å}Kã "ìA¡àÒü¤ƒà íº¤à "Òº >Òà Jàv¡û¡>à ³ó¡³ "[΃à W¡R¡ƒå>à ëW¡>- ëW¡à}ƒå>à ÅàĹ´¬à "ƒå ëÒà}º[Aá¤à ³t¡³Kã ³tå¡}ÒüÄà ÒüìA¡àÒü ëA¡àÒü>à ë\ºP¡³—à ëW¡A¡šº Jà[\–ƒå>à ëÒï[\[v¡û¡ "ìA¡àÒü¤Kã "R¡à}[Å} ëW¡> ëW¡à}ƒå>à ÅàĤà ó¡}쉡ú
ëA¡à>å} º´šàA¡ (Òœ¡à A¡à}î\¤å}) ÒàÚ>à JR¡>¤à ³ó¡³ "[ÎÎå W¡Òã J¹Kã ³³àR¡ƒKã A¡>[Å–ƒå>à ³ã W¡R¡¤à Úàƒ>à 볺à ët¡ïó¡³[> ÒàÚƒå>à A¡>[Å–ƒå>à =´¬à "[Î>à ëA¡à>å} º´šàA¡ (Òœ¡à A¡à}î\¤å})Kã "ìA¡àÚ¤ƒà íº¤à "R¡à}[Å} "³[ƒ "Òº[Å}>à º´šàA¡ "[ÎKã Jåìƒà}W¡à¤à ëºïƒå>à ÅàÄ ëJà>¤à "³[ƒ ÒA¡W¡à} Åàì\º ët¡ï¤à ó¡}ƒ>à íº[¹¡ú
³[΃à >v¡>à ³t¡³ "³ƒà ÒüÒà} Òà}>à íº¹´¬à ³ó¡³ A¡ÚàÎå ÒüJ> J”‚¤à ët¡ïƒ>à ëÅ–ƒà> º´¬ã "³[ƒ *[ó¡Î>[W¡}¤à Åà[\–ƒå>à íºA¡àÚ "³Kã íº[¹¤à ³ã[Å} >;yKà Jå> "ƒåKã ³ã[Å}Kà W¡à>Kƒ¤à >ã}[=¤à ³*}ƒà ëų[\>¤à Úà¤à º´šàA¡[Å} A¡ºìÒ>à R¡[ÎKã ³ãì¹àºƒà "³[ƒ ºàB¡ìƒï[¹¤à ³ãì¹àºƒà Jåìƒà}W¡àƒ¤à A¡Úà ºà[Aá¡ú
šè³—³A¡ "[Î ³t¡³ íº[¹îR¡ƒà íºR¡àB¡ã "JÄ¤à ³ã;ìÚ} W¡R¡¤Kà ëºàÚ>>à º³ƒ³ "[΃à íº[¹¤à ÅàĤå} A¡[Ä}¤à ëÚàA¡J;[>}¤à ³ã*Òü[Å}Kà ëºàÚ>>à íºA¡àÚ íºA¡àÚƒà JåU} JåU}ƒà ³¹ç¡*Òü>à ³>å} Ò[gÄà íº[¹¤à W¡ã}Kã [l¡[Ê¡öC¡[Å}ƒà W¡vå¡>à ÅàĤå}Kã t¡R¡àÒü󡃤[Å} JR¡Ò–ƒå>à ÅàĤå} ëÚàA¡J;šKã ³ì=ï t¡à[¹¡ú ëÊ¡i¡ ëºì¤º ëÑšài¢¡Î &ìÎà[ÎìÚÎ>[Å}>Îå ³àR¡[ÅÀ[Aá¤à ÅàĤå} A¡Ä¤à ëÒà;>¤ƒà 'Kã ³ãKã "W¡à> ³ã¹àÒü >àÒüƒ>à "ìW¡ï¤à ë=ïƒà} ëºïó¡³ ë=àA¡Òü¡ú
³à캳Kã ³ãÚೃà ÅàĤå}>à šã[¹¤[Å} ëºàÚ>>à ÅàÄì¹àÚ[Å}>à ÅàĤå} íºt¡>à "ó¡¤à ÅàÄì¹àÚ ë=àAáB¡[> ÒàÚ¤[Î 'ìJàÚ ³ãšå³ [t¡}>à JR¡[³Ä¤à "³Îå} ÅàĤå} A¡>¤à ³ì=ï t¡à[¹¡ú šè³—³A¡ "[Î ' '>à ÅàĤå}Kã A¡àĤà JR¡º¤à ³t¡³ƒt¡à ÒàÚ>¤à ët¡ïƒ>à ÅàĤå} A¡>¤à "³Îå} ëųK;šƒà šè[A—¡} "³Îå} ÒA¡W¡à} Úà*>à =¤A¡ šàR¡ì=à¹B¡ìƒï[¹¤[>¡ú