íÒì¹àB¡ã ³ãÚೃà "ì>ï¤à "àÅà @ ‘뺖ƒ ë¤S¡’

*ìA¡ì–ƒøà Jåì–ƒà}¤³
º³[Τå ë¤S¡t¡à =´¬à Úà¤øà? º³ ëÚ>¤à Úà¤øà? ëÚÀ¤[ƒ ëºï¹ç¡ìK ÒàÚ>à ë¤à¹àJàl¡ü šàÚƒå>à JR¡\ƒ¤à ëºï[³[Å}>à ºàAá¤[ƒ A¡³ìƒï¤à¡? ëź, Î>à, ƒàÒü³–ƒ ë¤S¡t¡à =´¬Kã ¯à¹ã[ƒ ëºàÚ>à t¡à[¤¹³K[>¡ú ëºï¤å ë¤S¡t¡à =´¶ã ÒàÚ¤[Î[ƒ t¡àÄ[‰¡ú Ò–ƒA¡ íÒì¹àv¡û¡à ëºï ÅR¡³ 1¡/1 ëÚ>K[> ÒàÚ>à šàl¡ü-ëW¡ƒà, ëÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚàƒà Úà*>¹A¡šƒà "R¡A¡šà šàl¡ü "³à *Òü>Jø¤[>¡ú ëA¡à[¤ƒ-19 Kã šàl¡ü[Î[ƒ ³ã [Ź¤Îå "[A¡¤à šàl¡ü "³[ƒ *Òü쉡ú "ît¡ º³ƒ[ƒ JR¡ìƒ ³[ošå¹ƒ[ƒ ëA¡à[¤ƒ>à [ÅK[> ÒàÚ¤Kã "[A¡¤[ƒ ë=àÒüìƒàA—¡à íºt¡¤P¡³ ët¡ïÒüú íA¡ì=º ëšà;ºv¡û¡à, [ó¡ ëÚà>󡳃à, ëÒàìi¡ºƒà #îÅ ët¡ïó¡³ƒà ³ã Aõ¡A¡ Aõ¡A¡ Òüî>¡ú =ऺ ëW¡à}Ò–ƒ¤Kã, ºãºà ët¡ïÒ–ƒ¤Kã šàJR¡ íºÅà¤ãƒKã ëÒï¹Kà "Òº º³> A¡Úà Åàl¡üî>¡ú ³ãJºƒ[ƒ ëA¡à[¤ƒ[Î W¡}ìƒÎå ÒàÚî>¡ú Wå¡´¬öà ºà>¤øà JR¡ìƒ¡ú  ³ãJºƒà W¡àA¡W¡à íÒ\à>¤à, Åàî> Úåî>>¤à ³ã Òü¯à; ¯à;šà l¡ü샡ú ëA¡à[¤ƒ -19 Kã "[A¡¤à ³¹v¡û¡à ³¸à–µà¹ƒà [Î[®¡º ¯à¹ ët¡ïƒå>à ³ã A¡Úà Òà;>[¹¡ú "ƒå>à ëA¡à[¤ƒA¡ã šàl¡üƒKã ëºï ëÚ>K[> ÒàÚ¤à šàl¡ü>à ëó¡Î¤åv¡û¡à ®¡àÒü칺 ëÒÄà *Òü[J¡ú
íÒì¹àA¡ ÒàÚ[¹¤à º³[Î "R¡A¡-"R¡A¡šà šàl¡ü A¡Úà t¡àÒü¡ú ³ãšè³ Jè[ƒ}³A¡ ë>à}î³ šãÚå ÒàÚƒå>à ëJàR¡\} W¡R¡[Å>¤Kã šàl¡ü ³à캳ƒà ®¡àÒü칺 *Òü[J¡ú ëÑš[ÎìÚº šå[ºÎ *[ó¡Î๠íÒì¹àv¡û¡à [º}J;[J, ³[ošå¹ šè´¬ƒ>à [®¡ìº\ [ƒìó¡X ëó¡à΢ =³[J¡ú Ò–ƒA—¡à ëºï ÅR¡³ 300 ëºï³ã[Å}ƒà ëÚ씂àB¡[> ÒàÚ¹A¡Òü¡ú ³ƒå ëÚ}>>¤à ³ãÚà³ W¡;>[J¡ú ó¡\>à =àK;šã¤Îå Úà*[J, =ã>à R¡àR¡>¤Îå "ƒå³ ³Úà*Òü¡ú ëÎà[ÎìÚº ÎàÒü[–i¡Î ‹>¤ã¹ ºàÒüÅø³, ëšøàìó¡Î๠W¡ã}ìº> í³Ñ•à³>[W¡}¤à ³ã*Òü A¡ÚàÎå ë=ï¹³ƒå Źç¡A¡ Úà¤à ºàA¡[J¡ú ëA¡¤º [i¡[®¡, Úå-t塸¤ A¡Úà>à ºàÒüó¡ =àƒå>à ³ãÚೃà ëÚ}Ò>[J¡ú ëºï¤å[ƒ ëÚ>[J³àìÀ¡ú =à\ƒ¤à ëºï³ã A¡Úà[ƒ ëºï ó¡}ìÒï‰¤à ³àìÀ¡ú ëW¡R¡ ëÚ>¤¤å[ƒ ëºï ëÚ>¤>à ëÒÄà 󡤹à J>¤Îå Úà*>칡ú R¡à W¡à¤à t¡´¬ãìƒï Źç¡A¡ R¡à ó¡à¤à t¡´¬ã¤>à ëÒÄà íó¡ ÒàÚ¤ƒåƒà t¡àì¹ìA¡à¡ú
ëšà[º[i¡G ÒàÚ¤[ÎKã ¯àÒ씂àA¡ ët¡àR¡à>-ët¡àR¡à>¤à íº¹¤Îå >å}Kã *Òü¤à W¡šW¡à¤[ƒ \[Ê¡Î, ëƒì³àìyû¡[Î, ÒüìE¡[º[i¡, [óø¡ƒ³¤å ³ãšè³ Jè[ƒ}ƒà W¡š ³àÄ>à ó¡}Ò–ƒå>à ³à캳ƒà íº¹ã¤à ³ã*Òü¤¤å >å}R¡àÒü>à [Ò}Ò>¤ƒå[>¡ú ³ã*Òü¤>à >ã}t¡´•à >å}R¡àÒü>à [Ò}>¤à ëÒà;>¤ƒà [Nø> [¹ì®¡àºåÎ>, ÔàÒüt¡ [¹ì®¡àºåÎ>, "à³¢¡ [¯ìšà> [¹ì®¡àºåÎ> A¡Úà ³=} ³=} ë=àA¡ìJø¡ú [ƒ[\ìi¡º [¹ì®¡àºåÎ> W¡;=[¹ ëÒï[\A¡¡ú ³ã*Òü¤Kã ¯àJº>à ëºÙà íºt¡>à W¡à*J;ºA¡šKã ³tå¡}ÒüÄà ³ìt¡ï A¡¹´•à >å}R¡àÒü>à íºKƒìK ÒàÚ>à "ì>ï-"ì>ï¤à ë³ì=à;, [ÎìÊ¡³ ëšà[º[Î A¡Úà 뺜¡>à šåì=à¹[Aá¡ú W¡à*J;šà >}R¡àÒü¤à ºàA¡šKã ³×;t¡à =¤A¡[Å} "ƒå>à ³ãÚೃà "[Å-">à "¯à-">à A¡Úà Úà*[Jƒ¤Îå >;ìt¡¡ú W¡šW¡à¤à t¡à}ƒà}¤à "³à JR¡‰¤Îå ëA¡àì¹à>஡àÒü¹Î ÒàÚ>à JR¡>[¹¤à ëA¡à[¤ƒ-19 ³à캳Kã ºàÒüW¡; "[Î W¡àÒü>àKã W¡à}ìÚ} "³ƒKã ºàA¡[J¤øà ÒàÚ>à íº¤àA¡ A¡ÚàKã "JR¡ "îÒ[Å}>à R¡àR¡>[¹¤[Î[>¡ú
šè´•³A¡[Î>à ¯àó¡³ "³à *Òü¹Kà Ò–ƒA¡ ë=ï¤àº [ƒ[Ê¡öB¡ã ³>å}W¡>¤à íÒì¹àA¡ &ìδ¬[º A¡>[Ê¡i塸ìÚ>[Îƒà ‘ëº–ƒ ë¤S¡’ ëA¡ï¤à "ì>ï¤à ë¤S¡ [ÎìÊ¡³ "³à ëÒïìƒàv¡ûå¡>à ºàÒü¹¤à ëºï³ã-[Å–µã[Å}ƒà ³¹ç¡*Òü>à ³ÅàKã ëºï íº\ƒ¤à ³ã*Òü[Å}ƒà ëºï šãƒå>à ³ÅàKã ëÅ씂àA¡ ºàA¡Ò>¤à ëÒà;>¤à "[ÎÎå "³[> ÒàÚ¤à ÚàÒüú ³t¡³ A¡Úà ³ãÚà³Kã ³ã×; *Òüƒå>à íÒì¹àA¡ Jv¡û¡Kã >;t¡>à ³[ošå¹Kã W¡à*J; ë=ï¹à} A¡Úà šàÚJ;šã¹´¬à ³ãÚà³Kã ºå[W¡}¤à ë³àÒü¹à}ì=³ Òüì¤àìt¡à´¬ãKã ³³ã}ƒà ëÅ´¬à 뺖ƒ ë¤S¡[>¡ú ë³àÒü¹à}ì=³ Òüì¤àìt¡à´¬ã ë³ì³à[¹ìÚº ëW¡[¹ìi¡¤º i¡öÊ¡>à šàÚJ;šà ë=ï¹à}[>¡ú ë³àÒü¹}ì=³ Òüì¤àìt¡à´¬ãKã ³W¡à>åšà ë³àÒü¹à}ì=³ *ìA¡ì–ƒøà>à ºå[W¡}ƒå>à ëÅ´¬[>¡ú ³¤åA¡ W¡à*¹¤à Òüì¤àìt¡à´¬ã¤å >å}[Ťã¤à, ³W¡à>åšà *ìA¡ì–ƒøàKã ¯àJº šà³\¤à º³ ëƒà>¹[Å} º³ >;yKà ëź *Òü>à A¡;šã¹v¡ûå¡>à 뺖ƒ ë¤S¡[Î ³ÅA¡ ë=àA¡Ò>¤[>¡ú ëšà[º[i¡G Úà*ƒå>à íº¤à ³ãÅA¡ "³>à ëÒïìƒà¹A¡š[>>à ë=ï¹à} "[γA¡ "ó¡¤à =¤A¡ *Òü¹¤Îå ëšà[º[i¡GA¡ã ºàìÀà} "³ìƒï>à ³ãÚೃà >³=àA¡ ët¡ï¤[> ÒàÚ¤à ³ã*ÒüÎå Úà*ƒ¤à >;ìt¡ú "ƒå³A¡šå ëšà[º[i¡G ët¡ï[¹¤[Å}>à ³ÅàKã Jåìƒà}W¡à¤à ó¡}>¤à 뮡ài¡¹[Å}Kã ³¹v¡û¡à ³[W¡>-³>à* *Òü¤Kã ³¹ã ³àR¡ÒĤà ëź, >;yKà ³ÚàÒüA¡à¤à W¡ãgàA¡ šã\ƒå>à 뮡ài¡ ë¤S¡ ÅàK;šÎå Úà*Òü¡ú [Ò}¤Kã ¯àÒ씂àA¡ ³àR¡Ò>¤à ³JºKã ëšà[º[Î "ƒå³A¡[t¡ >;ìt¡ ÒàÚ>à ëºïÒü¡ú
³ÅàKã ³ì¹ï-Òü}ìJຠíº\ƒ¤[Å}ƒà ëºïÅຠëºïƒ>à ³Åà>à =¤A¡ Ç¡>ã}º¤[ƒ Ç¡ì\ï ÒàÚ>à ëºï šã¤ƒà A¡[¹ "A¡àÚ¤à íº¤ìK¡ú ëšà[º[i¡G ët¡ïƒå>à ³ÅàKã A¡àĤà ëºï¹¤Îå ³ãÚೃÎå A¡àÄ¤à šã¹¤[ƒ šå´•à³A¡ ó¡[³Ä[>, šå´•à³A¡ W¡à*J;[³ÄK[>¡ú ³¹³ "ƒå>à ‘ë³àÒü¹à}ì=³ Òüì¤àìt¡à´¬ã ë³ì³à[¹ìÚº 뺖ƒ ë¤S¡’ "[γ[v¡û¡ ³[ošå¹ƒà >;t¡>à ³à캳Kã íº¤àA¡[Å}>à t¡³\>ã}R¡àÒü *Òü¤à ëJàR¡=à} "³[>¡ú
Òü[–ƒÚàKã "ìt¡àÙà ëÊ¡i¡ "³[ƒ ³à캳Kã íº¤àA¡ "ît¡ìƒï>à ëºï l¡ü>¤à ëºïó¡³ Úà´•à ³¹à} A¡àÒü¤à º³ >;ìt¡¡ú ë¯Ê¡ìº–ƒ >;yKà ë¯i¡ìº–ƒ *Òü¤à º³ ë=àÒü>à íºy¤Îå "šè>¤à º³Kã 100 Kã ³>å}ƒà 90[ƒ W¡ã}Kã º³[>¡ú W¡àƒ 10 ë¹à³ƒ³A¡ t¡³šàB¡ã º³ *Òü[¹¡ú Òü´£¡àº ÒüÊ¡, ë¯Ê¡, ë=ï¤àº, A¡A¡[W¡}, [¤Ìå¡šå¹ ÒàÚ[¹¤à [ƒ[Ê¡öA¡ ³R¡à[Ît¡³A¡ ëºï l¡ü¤à Úà¤à ³ó¡³ *Òü[¹¡ú ³[ÎKã ³=v¡û¡à ÒàÚ[¹¤à [ƒ[Ê¡öA¡ ³R¡à[Îƒà ³[ošå¹Kã W¡ã}³ã-t¡´¶ã, ³šà–ƒKã ºàA¡šà ³ã*Òü[Å}Kã íºó¡³, ºìÀà> Òü[t¡A¡ ët¡ïó¡³ "³[ƒ íºR¡àB¡ã ëºàÒüÅR¡ Åà[\>JøKà 뺳ìÒï¤à º³ìº³ J¹ƒå>à ³Úà³Kã W¡Òã "³Kã W¡àĤà ëšà;ì=àA¡Îå šåì=à[Aá¡ú
ëÒï[J¤à W¡Òã A¡Úàƒà ëºïó¡³ ÒàÚ¤[Î ³ãÚà´•à W¡ãgàB¡ã íŃà}ó¡³ *Òü¹´¬ƒå R¡[Î[ƒ ºàÒü>à ëź t¡à>¤à Úà¤à ëÅ–ƒàó¡³ *씂àA—¡¤à 뺚[y¡ú ºàÚ¹¤à ëºï³ã[Å}ƒKã ëÅgà* šàÚ¤[Å}>à º³ šàA¡-W¡à*>à íº[ÅÀKà ³ìJàÚKã ëÅ> ó¡}>¤à ºìÀà>ó¡³ *씂à[Aá¡ú ÑHåº-ëA¡àìº\, [¤øA¡ [ó¡Á¡, ëÒà[Ñši¡àº, yû¡Î¹>[W¡}¤à Åà[\>¤à 뺚[y¡ú J¹ƒ} šÀ¤ƒà 1) ëºàv¡û¡àA¡ ëšøàì\A¡ Åã[\>[J¤ƒKã ëºàv¡û¡àA¡ šà; Úà*>à ëºïó¡³ ëÒC¡¹ 8460 ë¹à³ #[Å} =å³[\–ƒå>à íº[¹ 2) ëJàR¡ì\à³ iå¡[¹Ê¡ ëΖi¡¹>à ëºïó¡³ ëÒC¡¹ 89 ëÒÄ ³à}Ò[À, 3) ºì´£¡ºšà; ÒàÚ>à JR¡>[¹¤à šà; "[Î ëºïó¡³ W¡àl¡ü¹àA—¡à &A¡¹ 1000 ëÒ>¤[Î ºàìÚ}ÅR¡ Úà*>à K®¡¢oì³–i¡Kã [ƒ¤ì®¡º¤ì³–i¡ ëšøàì\C¡[Å}>à ³àR¡Ò[À¤[>, 4) Òü–i¡¹ì>Îì>º ÒüÚà¹ìšài¢¡ íº[¹¤à ³ó¡³[Î>à º³ &A¡¹ [º[Å} 10 ëÒ>¤à A¡>[Å–ƒå>à =[´Ã, 5) ë=ï¤àºƒà [ƒ[Ê¡öA¡ ëÒà[Ñši¡àº, [³[> ëÎìyû¡i¡[¹ìÚi¡, [ƒ[Î *[ó¡Î>[W¡}¤à ÅàK;[º¤à, 6) [Ñš[ÎìÚº ÒüìA¡àì>à[³ ë\à>, A¡A¡[W¡}>à ëºï[Å[À¤à º³[Å}, 7) ëšà[> ëÎ>Wå¡[¹, íÒR¡à} Åà>¤à ëºïó¡³ &A¡¹ 130 ë¹à³, 8) ³”|ãšå[JøKã Úà´Ã¤à ëºïó¡³[Å} [Î"à¹[š&ó¡, "Îà³ ¹àÒüó¡ºÎ, [¤&Î&ó¡>à íº[Å[º¤[>¡ú ³[Ît¡à >;t¡>à ³[ošå¹ Úå[>®¢¡[Î[i¡, ÎàÒü t¡A¡ìÚº Úà*>à ºÄàÒü ëºïó¡³ A¡Úà W¡àl¡üJ;šKã ³ã}ƒà ³à}Ò[À¤[>¡ú íºR¡àA¡ šàÚ[¹¤[Å}>Îå JR¡>à JR¡[ÅÄìƒ, [Î[®¡º ëÎàÎàÒü[i¡[Å}>Îå ëJàìgº ëÒï>à ëºïó¡³[Å} A¡Ä¤à ëÒà;>[‰ ÒàÚ¤ ÚàÒü¡ú W¡Òã "³ƒà ³[ošå¹ƒà ëW¡R¡ ë³[yA¡ ëi¡à> 5,46,350 ³ì=ï t¡à¤ƒà ë³[yA¡ ëi¡à> 3,56,740 ëÚïƒ>à šåì=à[Aá¡ú ëºïó¡³ A¡Ä¤à &C¡ A¡Úà W¡;>¹¤Îå ³àÚ šàA¡š[ƒ R¡³[‰¡ú Agriculture Land use Policy W¡;>Ò>¤à R¡³ƒ¤à "[Î>à ³t¡³ J¹Kã tå¡}ƒKã[ƒ W¡ãgàv¡û¡à ³ãšà> t¡à}¤à >;t¡>à A¡[¹Îå "*>¤à šå¹ìAáàÒü ÒàÚ>à ¯àJº J>¤à R¡´¬[Å}>à ëºïó¡³ A¡Ä¤à ëJàR¡\} ëÒïJø¤[>¡ú 'ìJàÚKã[ƒ ëºïó¡³ A¡Úà 뺜¡>à ³à}Ò>¤à 뺚[y¡ú
t¡àgà "[΃à, W¡Òã A¡Úà [³[>Ê¡¹ šàÚ¤à Úà*¹Aá¤à ë³àÒü¹à}ì=³ *ìA¡ì–ƒøà>à ³ãÚà³Kã ³ã×; *Òü‰¤à ³t¡³ƒà W¡ãgàA¡ šã[¹¤à ëºïó¡³[Å} A¡Ä¤à "³[ƒ Ç¡ó¡³ ë>à³ó¡³ JR¡‰¤à ºàÒü¹¤à ëºï³ã [Å–µãKã šå[X A¡Ä¤à 뺖ƒ ë¤S¡ ëųK;ºA¡šà "[Î =àK;>ã}R¡àÒü[>¡ú Politic ët¡ï[¹¤[Å}>à ³ÅàKã Jåìƒà}W¡à¤à ó¡}>¤à íºR¡àB¡ã =¤A¡ ÒàÙãìK >ÅàKã "à ëºï, º>-=å³ ëÚà씂àAáKà ëź šã¹A¡l¡ü ÒàÚ¤Kã W¡;>¤ã =àìƒàA—¡¤à "Òà>¤à ëJàR¡=à}[> ëºïƒ¤à Úàì¹àÒü¡ú
W¡Òã[ÎKã &[šøº 11, 2021ƒà íÒì¹àA¡ šài¢¡ (2) ³ÚàÒü íºA¡àÚKã ëšàìºàNøàl¡ü–ƒƒà šàR¡ì=àA¡šà W¡ã}캴äà ë=ï¹³ "³ƒà ‘뺖ƒ ë¤S¡’ ÒàÄKã [³[>Ê¡¹ ë³àÒü¹à}ì=³ *ìA¡ì–ƒøà>à ëÒï>¤ã ³tå¡}ÒüÄà ëÒïìƒàA¡[J¡ú ëºàÚ>>à ºàÒü¹¤Kã š>îJ ³Jàƒà íº¤à íÒì¹àA¡ &[Î "[ÎKã ³ãÚೃà ëºï ÅR¡³ 300 šãĤKã ši¡à[Å} ëÚ씂àA¡šKã >å[³; ëºï[J¡ú ë=ï¹³ƒåƒà ƒà. ‹>¤ã¹ ºàÒüÅø³ "³Îå} W¡ã}ìº> ³àÒüÑ•à³Îå ¯àR¡à}ìºàÒü *Òü>à Źç¡A¡ Úà[J¡ú
ëA¡à[¤ƒ-19Kã ºàÒüW¡; ³¹v¡û¡à Úà´Ã¤à ³ãÚà´•à ë=ï¹³ "ƒå ³àÚ šàA¡Ò>[A¡¡ú &Î*[š (SOP) R¡àA—¡à šàR¡ì=àA¡[J¤à ë=ï¹³ "ƒåƒà ë³àÒü¹à}ì=³ Òüì¤àìt¡à´¬ã ë³ì³à[¹ìÚº ëW¡[¹ìi¡¤º i¡öÊ¡ A¡ã šø[Î샖i¡ &³ *ìA¡ì–ƒøà>à ÒàÚ, ³ÒàB¡ã "ìšàA¡šà Politician "³[>¡ú ³ãÚà³Kã Òü}-t¡Ùà, W¡à*J;šà JåÄàÒü "³à šå¹A—¡¤à ëÒà;>¤ƒà "ìW¡ï¤à ë=ïƒà} ëºï¹A¡[J¤[>¡ú 'ÒàA¡Îå Politic Úà*ƒå>à ºàA¡[J¡ú ³ãÚà³Kà >A¡[ÅĤà "ìšàA¡š>à >ã}\¹´¬à, ³R¡ºà> ó¡}>¤à ëÒà;>ƒå>à ºà[Aá¡ú íºR¡àB¡ã ³Jàƒà Old Age Pension ó¡}‰¤à ³ã*Òü 1682 Pension šã[¹, ëA¡X¹ >๤à ëA¡–ƒø[ÎKã ">à¤à ³ã*Òü 280 ƒà ºåšà 10,000¡/ 10,000 ³ìt¡} šà}ƒå>à ºà[Aá¡ú Medical line ƒà Exam Pass ët¡ï¹¤[Å}ƒà ºåšà [º[Å} 50/ 50 ³ìt¡} šà}[º¡ú Úè³ íº\ƒ¤[Å}ƒà  trust A¡ã ³Jàƒà Úè³ Åà[¤ìJø¡ú ëºï íº\¹´¬à A¡ÚàÎå K¤>¢ì³–i¡A¡ã =¤A¡ Òà[ÙK>ã ÒàÚ>à ëÚàºÒ>¤Kã W¡;>¤ã "³à º³ƒ³[Îƒà ºàA¡šƒKã ³ãÚà³ ¯à¤ƒà J³ ë=}캡ú ë³àÒü¹à}ì=³ Òüì¤à[t¡à´¬ã¤å >å}[Å\¤à ³ã*Òü A¡Úà>à A¡;[š¹A¡šà ëºï "³[ƒ ëź "ƒå>à ³ÅàKã ëºï íº\ƒ¤[Å}ƒà šãƒå> ‘[Ò}[Î "³[ƒ [Ò}Ò>[Î’ ÒàÚ¤à šà–ƒ³ "ƒåKã ³Jàƒà ³ã*Òü 300 ƒà º³ ÅU³ 300 šã>¤à ë=ï¹à} ët¡ï¹´¬à "ƒå R¡[Î[ƒ ëºï ÅR¡³ 350 ë¹à³ ëÒ>K;캡ú ³Jà t¡à>Îå šåA¡ìW¡º W¡àl¡ü¹¤à ëƒà>¹[Å}>à šã¹AáK[ƒ ³=} ³=} ëÚÀA¡[JK[>¡ú ëƒàĹ "³[ƒ ëºï ëºï[¹¤[Å}Kà ÚàĤà "³Kã ³Jàƒà ëºï "[Î W¡Òã 2/ 3 [ƒ Åã[\ÄÒ>K[>¡ú Politics ët¡ïÒü ÒàÚƒå>à "ó¡¤à =¤A¡ ët¡ï¹¤Îå ëÚ;šKã W¡;>¤ã íºÒ>¤[ƒ ó¡;ìt¡¡ú ³ãJºƒà ³àÚ šàA¡šà >;yKà ³àÚ=ã¤Kã ¯à ët¡àR¡à>>à =³JøKà 뮡ài¡ A¡à‰¤Îå ³ãÚà³Kã =¤A¡ ët¡ï¤à ÚàÒü ÒàÚ¤ƒå l¡ü;>¤à =¤A¡[Å} šàÚJ;š[>¡ú ³Jà t¡à>à >å}R¡àÒü ÚàÒüó¡¤à ³t¡³ ºàAáK[ƒ ³[΃Kã ëÒÄà ó¡¤à =¤A¡[Å} šàÚJ;ìA¡ ÒàÚ¤Kã =à\¤Îå ³ãÚೃà =³[J¡ú
ë=ï¹³ƒåƒà Źç¡A¡ Úà[J¤à Dr. Dhanbir Laishram >à ÒàÚ, ³à캳Kã *Òü>à íÒì¹àA¡t¡à ‘뺖ƒ ë¤S¡’ ÒüÒà> ÒàÄà ëÒïìƒàA¡šà Úà*¤à ó¡}¤[Î ºàÒü¤A¡ Úà´•à íó¡¡ú ³ã*Òü¤>à J«àÒüƒKã t¡à}¤à ³[Ò[Î [΃à [ÒƒàA¡ >;yKà Úå[> ÒàÚ>¹´¶ã "ƒå¤å J«àÒüƒKã ëÒÄà t¡àR¡¤à ³[Ò[ƒ t塴óƒàÒüƒà ëA¡àB¡à ë³à>Kà t¡àÚ>¤ƒà t¡à¤à [š[>¡ú =ì´¶àÚKã, šè[A—¡}Kã, "¯à-">à, íºt¡à-ºàÒü¹Kã >ã}R¡³ƒ¤à šå´•³A¡ [šƒà Úà*Òü¡ú JåU}ƒ[ƒ ëºï ÒàÚ¤[Î ³¹ç¡*Òü¡ú ëºï íº¹K[ƒ ë³àì³à> ë>àAáK[>¡ú Jå;Åà ³R¡à ³àĉ¤Îå =¤A¡ ët¡ï¤ƒ[ƒ W¡š ³àîÄ,³ìt¡ï "Îå´•à íÒì¹àB¡ã ³ãÚà³ [º}ì\º ³àĤà l¡ü¤ƒà Ò¹à*¤à ó¡à*Òü¡ú "³t¡à *Òü¤Kã ¯àJºƒà íÒì¹àA¡ º³ƒ³Îå R¡[Î šã[¹¤à ëºï[Å} "[΃à =¤A¡ Ç¡ƒå>à Model Village *>ì=àA¡šà R¡´•¤à ëÒà;>[¤Úå ÒàÚ[J¡ú
Economist Dr. Chinglen Maisnam >à ÒàÚ[J¤ƒà ³[ošå¹Kã ³>å}ƒà ³ÅàKã ëºï íº\ƒ¤à ³ã[Å} Úà´•à íº¤à [ƒ[Ê¡öC¡[Î ë=ï¤àº[>¡ú J«àÒüƒKã t¡à}¤[ƒ º³[>¡ú ë>à}³t¡Îå W¡;ºå¤à R¡³‰¤à R¡³îJKã º³ ëÅàA¡šƒà =¯àÚ 18 A¡;[Jø¤ƒå[>¡ú "Îå´•à [ó¡[\Kã º>ƒKã ëÒÄà t¡à}Jø¤à ‘º³’ Òüì¤àìt¡à´¬ã ë³ì³à[¹ìÚº 뺖ƒ ë¤S¡>à ³ãÚೃà Jå;[ÅĤ[Î "R¡A¡š[>¡ú [Ñ|i¡ 뮡–ƒ¹ƒà ëšà; ëÚà[À¤ã Òü³à-Òü줺[Å} šå[ºÎ>à íW¡>à A¡À¤Îå, ëšà; íW¡ W¡JàÚ¹¤Îå, ³ìJàÚ¤å t¡à>JàÒü¹¤Îå "[A¡¤à íºt¡>à "³åA¡ W¡R¡[ÅÀKà ó¡[´Ã¤ƒå[>¡ú ³ìJàÚ>à [A¡[¹¤[Î šã[Aá¤à ³W¡à[Å}>à >å[³ƒà} W¡àA¡ W¡àƒ>à t塳[J¤à "ƒå[>¡ú ë¤S¡t¡à ëÅ>JA¡ =³K[> ÒàÚ¤à íºìt¡, Doner [Å}>à šã¹A¡šà ëºï[Å} 뺖ƒ ë¤S¡t¡à =´¬à ÚàÒü¡ú India  "[Î ºàÒü[>} ºàÒüìÅຠ(Religion) Úà´•à íº¹¤Îå Òü¹à; ÒüìÅà> ët¡ï[¹¤à ºàÒüKã Åv¡û¡³ (³å[v¢¡) [ƒ W¡àÒü>>à Åà¤à R¡àv¡û¡[>¡ú Åã[\Ä[¹¤à ë³à¤àÒüº W¡àÒü>àKã "Úà´¬[>¡ú "R¡à}Kã ÅàÄìšà; Jå[ƒ}³A¡ W¡àÒü>à>à Åà¹Kà Òü[–ƒÚàKã ³ãÚà´•à Åã[\Ä[¹¡ú ëÚà}W¡àA¡ šà³\¤à ³[ošå¹ R¡[Î[ƒ ¤´¶¢àKã ³šà> t¡à}캡ú W¡ãgàB¡ã "³[ƒ ëÅ–µã; ëºà>ƒà ³ãšà> t¡à}¤à A¡Úà[Î ëA¡àA—¡¤à íÒì¹àv¡û¡à ‘뺖ƒ ë¤S¡’ Òà}ìƒàv¡ûå¡>à ëºï³ã[Å}ƒà ëºï l¡üÒ[À, ³[Î>à íº¤àA¡[΃à t¡³\[>R¡àÒü *Òü¤à =¤A¡ ët¡ï¹A¡š[Î =àK;[>R¡àÒü[>¡ú =¤A¡[Î>à Politic A¡ã ³R¡ *Òü¹³ƒå>à ³àÚ šàA¡[J‰¤[ƒ JR¡ìƒ¡ú šàAáAá¤[ƒ íÒì¹àA¡ ³[ošå¹Kã "³[ƒ Òü[–ƒÚàKã *Òü>à ët¡à³[=> *Òü¤à ë³à샺 [®¡ìº\ "³[ƒ ëÅàÒüƒ>à *ÒüìÒï¹K[> ÒàÚ[J¡ú
³ãÚà³Kã [³; >àìA¡à} *Òü[¹¤à =¤A¡ "[Î šàÚJ;ºJšƒà Jå¤àA¡ JåÄ[¹¡ú ³ã*Òü J¹àJA—¡à >ã}ìƒàº ëšà³\¹¤Îå ³[Î¤å ³àÚ šàA¡ÒĤà Moirangthem Ibotombi Memorial Trust >à ëÒà;>ó¡³ ë=àA¡Òü¡ú ³[Î>à Green Revolution "³Kã "ìW¡ï¤à º³[\} *ÒüìÒã¹K[>¡ú íÒì¹àB¡ã ëºï³ã Òü[W¡º-Òü>à*[Å}>à JR¡[\>¤ãKƒ¤[ƒ =¤A¡ Ç¡>¤à ëºïó¡³Îå šã¹¤à, Òà¹Îå šã¹¤à, ³¹ç¡ ³¹à}Îå 뺴•à šã¹¤[ƒ ëšà;ì=àA¡ ëÒ>K;Ò–ƒå>à ëÅì–ƒàR¡ íº>¤à ëÒà;>¤à ó¡à*¤[ƒ ët¡ïó¡³ ë=àA¡Òü¡ú ëÅì–ƒà} íº¹¤[ƒ >å}R¡àÒü¹[>, >å}R¡àÒü¹¤[ƒ Òü³å} ³[Ò ºà}ºì¹àÒü¡ú