ëNÃà줺 ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒG-2021#4

&>[\ [ºAáàÒüà "¹à´¬³
ë>à¹ì¯ ìNÃà줺 ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒG 2021 Kã *Òü>à "׳ǡ¤à ³ó¡³ A¡>¤à R¡[´Ã¤à íº¤àA¡ "³[>¡ú ³à캳Kã íº¤àA¡ 156 A¡ã *Òü>à ¯àÁ¢¡ ÒüìA¡àì>à[³A¡ ëó¡à¹³>à šåì=à[Aá¤à ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒG "[Îƒà ‘ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡’ íº¤Kã W¡à} ¯à}>à íº¤à íº¤àA¡[Å}Kã ³>å}ƒà "àÒüÎ캖ƒ [ó¡>캖ƒKã ëÒA¡ ³tå¡}ƒà ë>à¹ì¯>à "׳ǡ¤à ³ó¡³ A¡>¤à R¡´¬à íº¤àA¡ *Òü[¹¡ú A塳\à 2019 "³Îå} 2020 ƒà šåì=àA¡[J¤à ¯àÁ¢¡ ÒüìA¡àì>à[³A¡ ëó¡à¹³Kã ëNÃà줺 ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒGt¡Îå ë>à¹ì¯ ÒàÚ[¹¤à íº¤àA¡ "[Î>à ">ãÇ¡¤à ³ó¡³ W¡Òã =}>à-=}>>à A¡>¤à R¡³[J¤[>¡ú "ƒå¤å ³[Î t¡¹àÒü>à ëÒv¡û¡à *Òü¹A¡šà >ìv¡¡ú
Úå>àÒüìi¡ƒ ë>ÎX ë\>칺 &ìγ¤Ãã>à A塳\à 2015 ƒà ëųK;[J¤à ‘ÎìÊ¡ì>¤º [ƒ¤ºšì³–i¡ ëKàÁ¡ 17’ A¡ã ³>å}ƒà ‘ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡’ ÒàÚ¤[Î ³R¡àÇ¡¤à ëKàÁ¡ƒà =³ƒå>à ³à캳Kã *Òü>à J«àÒüƒKã ³¹ç¡*Òü¤à ÒüÎå¸[Å}Kã ³>å}ƒà "³à *Òü>à ëºïJ;[º¡ú ÒàÚ[¹¤à ëKàÁ¡ 17 "[Î A塳\à 2030 ó¡à*¤Kã ³>å}ƒà ó¡}¤à R¡´•¤à Úå&>>à šà–ƒ³ =[´Ã¡ú ³à캳Kã íº¤àA¡ Jè[ƒ}³v¡û¡à ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡Kã W¡à} ¯à}>à íº¤à R¡[´Ã¤³îJ >åšãKã ó¡ã®¡³ ëÒÄà ó¡K;šà R¡´¬Kà ëºàÚ>>à ºàÚ¹¤à ³åx;šà, tå¡}ƒà íºt¡à¤à ó¡ã®¡³ šå¹A¡šà, tå¡}ìA¡àÒü¤à ³*}Kã W¡à*J; ëJàR¡=à}ƒà ³àR¡[\> =à¤à "³Îå} [ƒì³àìyû¡[Î¤å ³³àÚ Wå¡´¬à R¡³K[> ÒàÚ¤[Î Úå&>Kã =à\¤[>¡ú
³à캳Kã íº¤àA¡[Å}Kã ³>å}ƒà ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡Kã W¡à} A¡Úà Úà´•à ¯à}>à íº¹¤ìK ÒàÚ¤à ëÚ}>¤Kンv¡û¡à W¡Òã Jè[ƒ}Kã šåì=àA¡[J¤à ëNÃà줺 ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒG "[Îƒà ¯àÁ¢¡ ÒüìA¡àì>à[³A¡ ëó¡à¹³>à ΤÒüì–ƒG ³[¹ƒà ëÚ}[º¡ú "Òà>¤ƒà ëÒºôk¡ &–ƒ ι®¡àÒü줺, &lå¡ìA¡Î> &ìi¡–i¡ì³–i¡, ÒüìA¡àì>à[³A¡ šà[i¢¡[ÎìšÎ> &–ƒ *ìšàWå¡[>[i¡ "³Îå} ëšà[º[i¡ìA¡º Òü´šà¹ì³–i¡ ÒàÚ[¹¤à ΤÒüì–ƒG[Å} "[Î[>¡ú
ë>à¹ì¯ Úåì¹àš A¡[–i¡ì–i¡Kã ³>å} W¡Äà íº¤à ³ÅàKã W¡à*J;ºA¡šKã šå¯à¹ã íº\¤à ÑH๠[A¡[³: 234,220 šàA¡ W¡à*¤à íº¤àA¡ "³[>¡ú A塳\à 2019 ó¡à*¤ƒà íº¤àA¡ "[ÎKã ³ã[Å} "[Î ºàÛ¡ 53.3 *Òü[¹¡ú ëšìi¡öà[ºÚ³ ë>W¡ì¹º K¸àÎ, [Î[š}, [ó¡[Î}, &E¡àA¡ºW¡¹>[W¡}¤>à ³¹ç¡*Òü¤à Òü–ƒ[Ê¡ö *Òü¤à íº¤àA¡ "[ÎKã "šè>¤à ³ã[Å}Kã W¡àƒà 2.1 ƒà ëºïl¡ü [Å}l¡ü¤Kã =¤A¡ ët¡ï[¹¡ú 19.3% >à Òü–ƒ[Ê¡öƒà =¤A¡ Ç¡[¹¡ú 78.6 >à Î[®¢¡ìÎ΃à íº[¹ (2016 ó¡à*¤ƒà)¡ú íº¤àA¡ "[ÎKã 뺤¹ ëó¡à΢ "[Î 2.8 [³[ÀÚ> *Òü[¹¡ú íº¤àA¡ "[΃à [¤ìºà ëšà¤¹[i¡ ºàÒü>ƒà íº¤à ³ã íºìt¡¡ú "ƒå³ *Òü>³A¡ W¡àƒà 16.2 [ƒ ºàÒü¹¤à ó¡ã®¡³ƒà *Òü¹A¡šà Úà¤à ó¡ã®¡³ƒà íº¡ú íº¤àA¡[ÎKã >åšã W¡àƒà 64.5 [t¡ 뺤¹ ëó¡à΢t¡à íº¡ú >åšà>à W¡àƒà 69.7 뺤¹ ëó¡à΢t¡à íº¡ú
ë>à¹ì¯Kã ºàÒü[¹A¡ ³ìÚA¡ W¡;šKã W¡à} "[Î >šãÎå >åšàƒà W¡àƒà 99 [>¡ú íº¤àA¡[ÎKã ëÎG ë¹[Î* "[Î >åšã 100 Jè[ƒ}Kã >åšà 102 *Òü[¹¡ú ë>à¹ì¯Kã Úà´•à [Å}=à>ã}R¡àÒü *Òü¤à "³[ƒ "R¡à} ëšàA¡šƒà ³³à [ŤKã W¡à} "[Î "R¡à} ºàÛ¡ "³à ëšàA¡šƒà ³³à ">ãƒKã ³R¡à ó¡à*¤à [Å[¹¡ú ³[Î>à íº¤àA¡[ÎKã >åšã[Å}Kã ëÎGåìÚº [¹šøƒ[C¡¤ ëÒºôk¡A¡ã ó¡ã®¡³ "³Îå} >åšã[Å}Kã ÒA¡ìź, ëÊ¡i¡A¡ã ëÒºôk¡ [ÎìÊ¡³ "³Îå} ³ãÚà³Kã ëÒºôk¡ A¡ìXÎì> "ƒå ¯à}[R¡ ÒàÚ¤ƒå t¡à[Aá¡ú "R¡à} ëšàA¡šKà ³¹ã íº>>à "R¡à} [ŤKã W¡à}Îå "R¡à} [º[Å} "³à [Ò}>à ëšàA¡šƒà "R¡à} ">ã [Å[¹¡ú
ë>à¹ì¯ šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã ë³´¬¹ 169 [>¡ú ë>à¹ì¯ íº¤àv¡û¡à >åšã[Å}>à 뮡ài¡ =àƒ¤Kã ¹àÒüi¡ A塳\à 1913 ƒKã ó¡}[J¡ú >åšã>à ë>à¹ì¯ƒà šà[º¢Úàì³–i¡ ³ãJºƒà 뮡ài¡ =àƒ¤Kã ¹àÒüi¡ ó¡}[‰îR¡ ³³àR¡ A塳\à 1911 ƒà Anna Rogstad (1954-1938) >à ë>à¹ì¯ šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã ³ãJºƒà ³àÚ šàv¡ûå¡>à ë>à¹ì¯Kã "Òà>¤à >åšã &³[š *Òü¤à R¡³[J¡ú *\àKã [Å>󡳃Kã ëÒï¹A¡[J¤ã Anna Rogstad  ë>à¹ì¯Kã [Å}=à>ã}R¡àÒü *Òü¤ã >åšã ëšà[º[i¡[ÎÚà> "³[>¡ú [¯ì³X ¹àÒüi¡Î &[C¡[¤Ê¡ "³[>¡ú ³ÒàA—¡à ë>à¹ì¯Kã ë³´¬¹ *ó¡ šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã [ƒšå¸[i¡ ë³´¬¹ *Òü>à íº[¹îR¡Kã ³t¡³ƒKã ëÒï>à ë>à¹ì¯Kã šà[º¢àì³–i¡t¡à ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡Kã *Òü¤à ëšà[º[Î, &G> šÃà> "³Îå} [¹áà΢A¡ã ³¹ç¡*Òü¤à "ƒå šåì=àA¡šà ëÒï¹A¡[J¡ú dr. gro harlem brundtland (1939) A塳\à 1981 ƒà ë>à¹ì¯Kã "Òà>¤à >åšã šøàÒü³ [³[>Ê¡¹ *Òü[J¡ú W¡àƒà 37>åšã>à &³[š *Òüƒå>à ë>à¹ì¯ šà[º¢Úàì³–i¡ƒà ³ó¡³ A¡>¤à R¡³[J¡ú ëÒï[\A¡ ëÒï[\A¡Îå A塳\à 2013 ƒKã Erna Solberg >à ë>à¹ì¯Kã ">ãÇ¡¤à >åšã šøàÒü³ [³[>Ê¡¹ *Òü>à ó¡³ šå[¹¡ú Solberg ÒàÚ[¹¤à ë>à¹ì¯Kã ëšà[º[i¡[ÎÚà> "[Î A塳\à 1989 ƒKã ÒüìºG–ƒà ³àÚ šàA¡šà ëÒï¹A¡[J¡ú ³ÒàA—¡à A塳\à 2017 Kã ëÎìŸi¡´¬¹ƒà šàR¡ì=àA¡[J¤à ë>à¹ì¯Kã šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã ³ãJºƒà ³àÚ šàv¡ûå¡>à ">ã¹A¡Ç¡¤à *Òü>à ë>à¹ì¯Kã šøàÒü³ [³[>Ê¡¹ *Òü[¹ ³ãJº "[΃à "šå>¤à &³[š ³[Å}Kã W¡àƒà 41 >åšã>à ³àÚ šàv¡ûå¡>à Storting (Norway parliament) ƒà W¡}ƒå>à íº¤àA¡ R¡àA¡šà "³Îå} ¯à칚 ëºï¤à "³Îå} ƒà[Úâ« ëºï¤ƒà ë>à¹ì¯ >åšã[Å}>à "ìW¡ï¤à ë=ïƒà} ëºï¤à R¡[´Ã¡ú ÒàÚ¹ &lå¡ìA¡Î–ƒà >åšã>à ëÒÄà >åšàƒKã [ƒKøã šàÚ¤à R¡[´Ã¡ú A塳\à 2020 ƒà ÒÚ๠&lå¡ìA¡Î–ƒà ë>à¹ì¯ƒà >åšã 183,875 "ƒåKà >åšà>à 122,578 t¡[´Ã¡ú A塳\à 2010 ƒKã ëÒï>à >åšã[Å}>à ÒÚ๠&lå¡ìA¡ÎÄà ³àR¡[\> =à>à ºàÒü[¹A¡ t¡´Ã[Aá¡ú
íº¤àA¡ "[ÎKã "ìW¡ï¤à A¡´š[>[Å}Kã ³ìA¡àA¡ ë=à}¤à *[ó¡Îà¹[Å} ³¹v¡û¡à >åšã>à W¡àƒà 14 ³ó¡³ A¡>¤à R¡[´Ã¡ú ë>à¹ì¯Kã ³å¸[>[ΚຠA¡àl¡ü[XºKã "šå>¤à ³ã×;A¡ã W¡àƒà 40 [ƒ >åšã>à *Òü[¹¡ú
³à캳Kã íº¤àA¡ A¡Ú೹硳Kã ³>å}ƒà ë>à¹ì¯>à ëÒÄà ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡ íº¤à R¡´Ã[Aá¤à "[γA¡ ë>à¹ì¯Kã >åšã[Å} "³Îå} ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡, [¯ì³> Òü´šà¹ì³–i¡ƒà ëÒÄà =à\¤à =´¬à >åšà[Å}Kã ëÒà;>\³>Kã ³ÒÚ[>¡ú >åšà>à Jå[À}¤à >åšà>à Å[v¡û¡ šàÚ¤à, ¯à칚 ëºï¤à, º>-=å³Kã ³šå *Òü¤à >åšãKã ³šåÎå >åšà>à *Òü¤à JåÄàÒüKã [ÎìÊ¡³ ³>å}ƒà íº¤à ë>à¹ì¯ íº¤àv¡û¡Îå >åšãKã ó¡ã®¡³ "[Î Úà´•à ó¡¤à *Òü¹ìv¡û¡¡ú >åšã¤å ³ã *Òü>à [Ò}¤à, ¯àJº J>¤à R¡´¬à "³à  *Òü>à l¡ü¹v¡û¡¤Kã W¡;>[¤ ë>à¹ì¯ íº¤àv¡û¡Îå 19 Ç¡¤à W¡ÒãW¡àKã ³³à} "³Îå} ³tå¡}ƒà íº¹´¶ã¡ú "ƒå³ *Òü>³A¡ "[ÎP¡´¬à JåÄàÒüKã W¡;>¤ã "[Î ë>à¹ì¯Kã "Òà>¤à >åšã ëó¡[³[>Ê¡ Camilla Collett (1813-1895) >à ëó¡àR¡>à ë=}>¹A¡[J¡ú ³ÒàB¡ã ¯àì¹} A¡Ú೹硳 "³Îå} ë>à줺[Å}>à ³t¡³ƒåKã >åšãKã [ó¡®¡³[Å} šåì=àv¡ûå¡>à ³ãÚೃà JR¡Ò>[J¡ú "Òü¤ã "³à *Òü>à [¯ì³X ¹àÒüi¡Î &[C¡[¤Ê¡  "³à *Òü>à A塳\à 1880 Kã ³t¡³ƒà ³ÒàA¡šå ë>à¹ì¯ƒà >åšãKã ÒA¡ ó¡}>¤Kã #ìÒïKã "àÒüìA¡à> "³à *Òü>à [Å}=à>[J¡ú ³[΃Îå >v¡>à ë>à¹ì¯ƒà ëšàA¡[J¤à ëšÃ¹àÒüi¡ "³Îå} [k¡ìÚi¡¹ [ƒì¹C¡¹ Henrik Ibsen(1828-1906) A¡ã ‰à³à[Å}ƒÎå ë>à¹ì¯Kã >åšãKã [ó¡®¡³[Å} [>}[=>à l¡ü;[º¡ú ³ÒàB¡ã ‰à³à[Å}Kã ³>å}ƒà A Doll's House ë=àÒüìƒàA—¡à [Å}=à>ã}R¡àÒü *Òü[¹¡ú ‰à³à "[Îƒà ³šè} ó¡à>à Òã¹³ Jè[ƒ}³v¡û¡à ƒà[Úâ« ëºï¤à R¡´¬ã >åšã "³Kã A¡ì¹C¡¹ ÅàK;tå¡>à šåì=àA¡Òü¡ú >åšã "ƒå¤å ³šåì¹àÒü¤>à t¡à=ã[J¡ú ³ÒàB¡ã ƒà[Úâ« "ƒå ³ÅA¡ JR¡ºå샡ú ³ÒàA¡šå JR¡¤à R¡³ƒ¤à ³šåì¹àÒü¤à "ƒå =àìƒàA—¡¤Kã [ó¡ì¹š ëºï[J¡ú ³ÒàB¡ã [ó¡ì¹š "ƒå>à ë>à¹ì¯Kã >åšãJv¡û¡à >v¡>à Úåì¹àš[Å} >åšã[Å} ³t¡³ƒåƒà ³ã; šàR¡ì=àA¡Ò>[J¡ú >åšà>à >åšã¤å JR¡¤à ëÒï¹A¡[J ÒàÚ>à [Å}=à>[¹¡ú
ë>à¹ì¯ƒà ³Úè³ šà–ƒ¤ã >åšã¤å 19Ç¡¤à W¡Òã W¡àKã ³t¡³ ó¡à*¤à Úà´•à t¡à[=¹´¶ã¡ú ³ìJàÚ¤å =¤A¡ Ç¡¤Kã "Úà¤à šã¹³ìƒ¡ú ³ìJàÚ ëź-=å³Kã "¯à¤à W¡à*>à ³ìÚàA—¡[J¡ú A塳\à 1890 ƒà ë>à¹ì¯ƒà "àÒ>¤à [¯ì³X ¯àA¢¡Î Úå[>Ú> [º}J;[J¡ú A塳\à 1896 ƒà norwegian women's Health Organization [º}J;[J¡ú A塳\à 1904 ƒà ë>Îì>º A¡àl¡ü[Xº ëó¡à¹ [¯ì³> [º}J;[J¡ú ë>à¹ì¯ƒà ³Úè³ šà–ƒ>à >;yKà >àÒüìt¡à³ *Òü>à íº¹¤à >åšã[Å} The crafts Act 1839 "³Îå} The Trade Act 1842  Kã ³Jàƒà =¤A¡ Ç¡¤à "³Îå} ëšàìxàA¡ šåì=àA¡šKã Jåìƒà}W¡à¤[Å} šã[J¡ú
ë>à¹ì¯ƒà ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡ "[Î Úà´•à ³¹ç¡*Òü¤à ÒüÎå¸ "³à *Òü>à ëºïÒü¡ú ³[ÎKンA¡ &G> šÃà> šàÚJ;[º¡ú ëšà[º[Î ëÅ´¶ã¡ú ³ìJàÚƒà ‘[ƒ ÒüìE¡[º[i¡ &–ƒ [ƒ[ÑI¡ì>Î> &C¡’ ëÅ´¶ã¡ú ³šè} ó¡à>à W¡;î>¡ú ÒàÚ[¹¤à &C¡ "[ÎKã ³Jàƒà ë\–ƒ¹Kà ³¹ã íº>>à t¡à=ã-t¡à*Òü>à ët¡ï¤à =ã}Òü¡ú >åšã>à ³ãì¹à>¤à, "R¡à} ëšàA¡šà "³Îå} "R¡à} ëÚàA¡šKà ³¹ã íº>>à áå[i¡¡ ó¡}>¤à ëÒà;>¤>à [ƒ[ÑI¡[³ì>i¡ ët¡ï¤à =ã}Òü¡ú ³ãì¹àÀ¤ã >åšã¤å =¤v¡û¡Kã ëºïì=àA¡šà, Úà*>à ³Jº Jè[ƒ}³B¡ã ³ã*; ³ãî> *[ó¡Ît¡à Ú賃à W¡x¤à A¡ÚàƒKã =ã}Òü¡ú ÒüE¡[º[i¡ &–ƒ &[–i¡ [ƒ[ÑI¡[³ì>Î> &A¡¸ "[Î A塳\à 1979 ƒKã ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡ &C¡ ÒàÚ>Îå JR¡>¹A¡[J¡ú &C¡ "[ÎKã ³¹ç¡*Òü¤à šà–ƒ³[ƒ ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡ ëÒ>K;Ò>¤à "³Îå} Ç¡}ìÅàÒü ëÅàÒüƒ>à >åš "³ Îå} >åšà ">ã³v¡û¡à ³Jº Jå[ƒ}³B¡ã Jåìƒà}W¡à¤à ³àÄ>à ó¡}Ò>¤[>¡ú ë\–ƒ¹ ÒüìE¡[º[i¡ ÒàÚ¤[Î ó¡–ƒàì³ì–i¡º ׸ì³> ¹àÒüi¡ "³[> ÒàÚ>à ë>à¹ì¯ K¤o¢ì³–i¡>à ëºïÒü¡ú ³[Âi¡ šà[i¢¡ [ƒì³àìyû¡[Î [ÎìÊ¡³ W¡;>¤à íº¤àA¡ "[΃à ë\–ƒ¹Kã ³t¡à}ƒà [¹áà΢ ët¡ïÒü¡ú 뺤¹ ³àìA¢¡i¡, 믺[ó¡Ú๠ëÊ¡i¡, ëó¡[³[º &–ƒ [A¡Úà¹, ëÒºôk¡, ®¡àÒü*ìºX, &lå¡ìA¡Î>, ¹ç¡ì¹º [ƒ¤ºšì³–i¡ ÒàÚ[¹¤à &[¹Úà[Å} "[΃à ë\–ƒ¹Kà ³[¹ íº>>à [¹áà΢ W¡îx¡ú ëºàÚ>>à Úå&>>à A塳\à 1979 &ìƒàŸi¡ ët¡ï[J¤à Òü[º[³ì>Î> *ó¡ &º ëó¡à³Î *ó¡ [ƒ[ÑI¡[³ì>Î> &ìK>Ê¡ [¯ì³>Kã ëÎìƒà A¡[´¶[i¡ƒà W¡à} >àÒü>à [¹ìšài¢¡ =àƒå>à JR¡Ò[À¡ú
ëNÃà줺 ë\–ƒ¹ ëKš Òüì–ƒGt¡à ë>à¹ì¯>à "׳ǡ¤à >;yKà ">ãÇ¡¤à ³ó¡³ƒà ë\–ƒ¹ ÒüE¡[º[i¡ ¯à}>à íº¤à íº¤àA¡ *Òü>à ³ó¡³ A¡>¤à R¡´Ã¤Îå íº¤àA¡ "[΃à >åšã[Å}>à ëÒï[\A¡Îå ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à [Å}>¤à A¡Úà ³àìÚàA—¡[¹¡ú =àÚ>ƒKã W¡;>¤ã "³à *Òü>à W¡;>ƒå>à ºàA¡šà [ó¡ì³º ë\[>ìi¡º ³å¸ìi¡ìºÎ>Kã ë=ï*}, "R¡à} *Òü>à ºåìÒà}¤à "³Îå} >åšã[Å}Kà J«àÚƒKã >A—¡¤à ³ã*Òü[Å}>à ®¡àÒü*ìºX W¡x¤Kã Jåìƒà}W¡àƒ¤[Å} ë>à¹ì¯ >åšã[Å}>à ³àìÚàA—¡¤à Úà*[¹¡ú ë>Îì>º ëÊ¡[i¡ÎìA¡º ÒüX[i¡i塸i¡ *š ë>à¹ì¯Kã ³tå¡}ÒüÄà >åšãKã ó¡[i¢¡[º[i¡Kã W¡à} "[Î Úà´•à ë>´¶ã ÒàÚ[¹¡ú >åšãKã ó¡[i¢¡[º[i¡Kã W¡à} "[Î W¡Òã Jå[ƒ}Kã Ò”‚¹Aáã ÒàÚ>Îå >å}>à}¤à ëó¡àR¡ìƒàAáã¡ú ³[ÎKã W¡š W¡à¤à ³¹³[ƒ ÒüX[i¡i塸i¡ "[Î>à š>¤à ë=}>샡ú ³[ÎKã ³¹³ƒÎå ëÒÄà [¹áà΢ ët¡ï¤à t¡R¡àÒüó¡[‰¡ú