[Å–µã[Å}Kã #ìJ}t¡>à ëųJø¤à šå¯à¹ã[> ‘ë³ ëƒ’

l¡à. ë¹àÎ> ët¡A¡W¡³
³t¡³Kã ëJàR¡W¡; tå¡}ÒüÄà ëÚï¹ìAá R¡[Î[ƒ ë³ 1 [Å–µã[Å}Kã >å[³; ÒàÚ>à ëA¡àìºàÒü>[¹¤à ë³ ëƒ...¡ú >å[³;[Î>à ºàA¡š[΃à >ã}[Å} ÚåJº ÒàÚìƒàv¡ûå¡>à ëW¡à}ì=à¹[Aá ³ãÚà³Kã =ì´¶àÚƒà [Å–µã[Å}Kã ëÒïJø¤à šå¯à¹ã A¡Úà...¡ú ³ÅàKã ÒA¡ ³àR¡¤t¡>à ³Å¹ç¡A¡ *Òü¹¤à [Å–µã[Å}Kã šåXã>à "¯à->àìÒìJຠ³¹v¡û¡à ³ìt¡ï A¡¹´•à ³à캳[΃à [Ò}ºA¡[J¤ì>à ÒàÚ¤ƒå >å}[Ź¤ã ë³ ëƒ, >ÒàB¡ã ëJàÄàÒü‰¤à ëJàìgÄà ºàl¡ü[¹, JR¡ÒÀ[¹ ³ãÚೃà [Å–µã[Å}Kã ëÒïJø¤à šå¯à¹ã...¡ú
[Ò}>>¤à ºà>󡳃à =¤A¡ ¯à>à Ç¡[¹¤à, =¤A¡ Ç¡¤>à ³ì=ïƒà} *Òü\[¹¤à, *Òü\[¹¤ã[Å}¤å [Å–µã ÒàÚ¹Kà JR¡î>¡ú "ƒåP¡´¬à [Å–µã[Å} "ƒåKã šå[XKà ë³ 1, >ÒàB¡à A¡[¹Kã =àìƒàA—¡¤à Úà‰¤à ³¹ã íº>[¹¤à? A¡[¹KンA¡ ë³ 1 ¤å ë³ ëƒ ÒàÚ>à ëA¡àìºàÒü>ƒå>à >ÒàB¡ã [š¤A—æ¡}ƒà ³ìt¡ï A¡¹´•à [Å–µã[Å}Kã šå[X>à ³ãt¡³[Jƒå>à [Å–µã[Å}Kã >å[³; ÒàÚ>à ÅA¡JR¡>[J¤ì>à? ³[Î[ƒ šè´•³A—¡à JR¡>¹¤à ¯àó¡³[>¡ú
³à캳[Îƒà ³ã*Òü¤>à Jå>ƒà íºt¡à¤à ëÒï¹A¡[J¤ƒKã ëÒï>à ³Åà>à Ç¡¹Kà [Ò}\¤à šåXã *Òü>à ëÒï¹A¡[J¡ú ³t¡³Kã Úà*º tå¡}ÒüÄà "³Kà "³Kà ët¡}¤à}>¹A¡šà, "šè>¤Kã ³ÅA¡ ÅàK;ºA¡šà, ¯àJº ëºï[Å} W¡à*J;ºA¡šà, Òã¹³ A¡Úàƒà ³àÚîA¡ A¡Úàƒà W¡à*J;ºA¡šà A¡ÚàƒKã ³ã*Òü¤à JåÄàÒü "[Î>à W¡à*J;ºA¡[J¡ú ³¹A¡ "[Îƒà ³ã*Òü¤Kã ³¹v¡û¡à ¯àJº ³àă¤à A¡Úà Úà*¹A¡šà, ÚàÒüìt¡à} J³ìƒà}¤à ëÅgà* šàÚ¤à A¡Úà ë=à¹v¡ûå¡>à šå[XKã ³³º¤å A¡[¹Îå íºt¡>à JÀA¡šà, ³ã*Òü¤Kã "šãA¡šà ¯àJÄà "W¡à*¹³ t¡àĤKã ºà>ó¡³ A¡Úà "³[ƒ šå[X ³[Ò} ëJĹA¡š>[W¡}¤à A¡Úà>à ³ã*Òü¤Kã ³¹v¡û¡à ëJĤKã šº Jà¹A¡[J¡ú ³[Î>à [Å–µã[Å}Kã šå[Xƒà W¡à*>à íW¡ì=} šã¹A¡[J¡ú ³ã>å}[Å ë=ï\àº íº¹v¡ûö¡¤à, ³ãKã ³³º¤å A¡[¹Îå íºt¡>à JÀ¤à ëÅgà* šàÚ¤à A¡ÚàKã [W¡ì¹àº šì¹àÄà =À¤à R¡[ÎKã ³à캳[΃à [Å–µã[Å}Kã šå[X>à ë>à}³- ë>à}³Kã ¯à¤à "Îå³ "Îå³ ëÒÀA¡[J¡ú
¯à>à Ç¡¤>à ëÒÀ¤à Jè;Ç¡³Äà ¯à;º¤à, ë>à}³Kã šè} 24 Kã ³>å}ƒà "Úà´¬>à Ç¡¤>à ³ì=ïƒà} *Òü\¹Aá¤à, Åà}º¤à šå[XKã º³Åà}ƒà "Úà´¬à Źç¡A—¡à ׳à} *Òü>à W¡;Jø¤à >å}R¡àÒü¤à ³ìW¡; "³v¡à ó¡}‰¤à
[Å–µã[Å}Kã šå[X>à ³à캳[΃à Åà}º¤à W¡Òã A¡Úà >ã}¤à =å}ƒ>à ¯à>à ëºÀA¡[J¡ú ³ÅàKã *Òü\¤à >³; ³àR¡¤t¡>à ³Å¹ç¡A¡ *Òü¹¤à [Å–µã[Å}Kã šå[X>à "¯à-íW¡ì=} Jà}¤Kã šîT "ƒå ºà씂à¹v¡ûå¡>à 19Ç¡¤à W¡ÒãW¡à ëÒïK;ºA¡šà ³t¡³ƒà ëJàìgº ë=àA—¡à ºàl¡ü¹A¡šKà ëºàÚ>>à #ìÒï A¡ÚàKã Úè´£¡³ ë=àAáA¡[J¡ú "àì³[¹A¡àKã Òü–ƒ[Ê¡ö[Å}ƒà ë>à}³ƒà šè} 20 =¤A Ç¡ƒå>à ºàA¡[J¤à [Å–µã[Å}>à A塳\à 1820 Kã ³t¡³ƒKã ëÒï>à ë>à}³ƒà šè} 10 =¤A¡ Ç¡¤ƒà Ò”‚Ò>Kƒ¤[> ÒàÚƒå>à #ìÒï ëÒï¹A¡[J "³[ƒ ¯àA¡; ëJàìgº A¡Úà>à >ãÀA¡[J¡ú ³[΃Kã >åšà [Å–µã[Å}>à ë>à}³ƒà šè} 10 =¤A¡ Ç¡¤ƒà Ò”‚¹Aᤃà "³åA¡ A塳\à 1850 Kã ³t¡³ƒà ë>à}³ƒà šè} 8 ƒà =¤A¡ Ç¡¤à Ò”‚ÒĤKンA¡ #ìÒï ëÒï¹A¡[J¡ú "ƒåKà, ë>à}³ƒà šè} 16 =¤A¡ Ç¡ƒå>à ºàA¡[J¤ã "àì³[¹A¡àKã [ó¡ Åà¤ã >åšã [Å–µã[Å}>à A塳\à 1857 ƒà ë>à}³ƒà šå} 10 =¤A¡ Ç¡¤ƒà Ò”‚Ò>Kƒ¤[> ÒàÚƒå>à #ìÒï ëÒï¹A¡[J¡ú "[ÎP¡´¬à ë=Tà} A¡Úàƒà [Å–µã[Å}>à ëÒï[J¤à #ìÒï[Å} "ƒå>à "ìW¡ï¤à ³à캳Kã [Å–µã[Å}Kã #ìÒï "³[ƒ [Å–µã[Å}Kã >å[³; ÒàÚ>à JR¡>[¹¤à ë³ ëƒ >ÒàB¡ã šå¯à¹ã ÅàK;ºA—¡¤à Úè´£¡³ ë=à>[J¤[> "³[ƒ º´¬ã Úà;[J¤[> ÒàÚ¤à ÚàÒü¡ú
ë=Tà} A¡Úàƒà W¡x¹A¡[J¤à [Å–µã[Å}Kã #ìÒï>à A塳\à 1850 Kã ³t¡³ƒà ëÒï[J¤à ë>à}³ƒà šè} 8 Kã ë=ïÇ¡KンA¡ #ìÒï "ƒå "šè>¤Kã šàUº íºt¡¤>à ³àÚ šàA¡šà R¡³[J샡ú "ƒå¤å "àì³[¹A¡àKã [Î[®¡º ¯à¹ ³tå¡}ƒà [Å–µã[Å}Kã "šè>¤à ºèš ë>Îì>º ëó¡ƒì¹Î> [º}J;ºA¡šà "³[ƒ A塳\à 1966 t¡à ë>Îì>º 뺤¹ Úå[>Ú> [º}J;tå¡>à Åàóå¡ íº>à ëJàR¡\} W¡}[ÅÀA¡šƒKã Òà>>à ³àÚ šàA¡šà R¡³[J‰¤à šè} 8 Kã ë=ïÇ¡Kã #ìÒï "ƒå ³àÚ šàA¡šà R¡³[J¡ú ³[΃Kã [Å–µã[Å}Kã #ìÒï šàA¡ ÅÄà Åì–ƒà¹v¡ûå¡>à ëJàR¡l¡üš ëÅ´¬à, W塹ç¡i¡ Åà¤>[W¡}¤à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à [Å–µã[Å}Kã ºèš[Å} šè>[ÅĹKà A塳\à 1886 A¡ã ë³ 1 ƒà [W¡j¡àìKà Úà*>à "ît¡ [Î[i¡[Å}ƒà [Å–µã[Å}Kã *Òü¤à ¯àA¡; ëJàR¡\} W¡x[J¡ú ³[ÎKã ³tå¡} A塳\à 1886 A¡ã ë³ 3 ƒà ë³A¡ ëA¡à¹[³A¡ [¹š¹ ¯àA¢¡Ît¡à šàR¡ì=àA¡[J¤à [Å–µã[Å}Kã ³ãó¡³ƒà ³t¡³ƒåKã ëA¡[šìi¡[ºÊ¡ íºR¡àA¡ ³šå[Å}Kã ºà–µã[Å}>à ë>à}î³ A¡àš[Å–ƒåà> [Å–µã 6 Òà;[J "³[ƒ [Å–µã A¡Úà¤å>à "ìÅàA¡-"š> >}Ò>[J¡ú ë=ïìƒàA¡ "ƒå [Å–µã[Å}Kã šåXãƒà Úà´•à =ì´¶àÚ ëÅàA—¡ã}R¡àÒü *Òü¤à ë=ïìƒà[A—¡¡ú ë=ïìƒàA¡ "ƒåƒà =ì´¶àÚ ëÅàA—¡à ëš–ƒø¤à [Å–µã[Å}>à ë³ 4 ƒà ëÒ ³àìA¢¡i¡ ÑH¯à¹ƒà ¯àA¡; ³ãó¡³ W¡x¤ƒà "³åA¡ ÒÄà šå[ºÎ>à Jè; =à¹A¡šKã ëJàÒüÅà*>¹¤à [Å–µã[Å} "³[ƒ šå[ºÎ ">ãKã ³¹v¡û¡à "A¡>¤à ³*}ƒà Jè; ë=àA—¡[J, ëÒ ³àìA¡i¢¡ ÑH¯à¹ ºà>ó¡³ *Òü[J, #>à #ìW¡º >àÒü[J¡ú ë=ïìƒàA¡ "ƒåƒà [Å–µã A¡Úà =¯àÚ =à[J, [Å–µã ºå[W¡}¤à A¡Úà>à ó¡àƒå>à ó¡àìƒàA¡ t¡àÒ>[J "ƒåKà [Å–µã ³[¹>à ó¡à¹¤à ³tå¡} [ŤKã íW¡¹àA¡ šã[J¡ú
"[ÎP¡´¬à, [Å–µã[Å}Kã ÒA¡W¡à}ƒKã [Å”‚¹A¡[J¤à "R¡à}¤à #ìJ} "³[ƒ =¯àÚ A¡;Jø¤à [Å–µã A¡ÚàKã šåXã>à šå¯à¹ãKã ºà³àÚƒà ³ìÚA¡ ºà>à ëÚv¡ûå¡>à [Å–µã[Å}Kã šå[X "³[ƒ ÒA¡šå ³à캳ƒà ³ÅA¡ t¡àA¡[J¤Kà ëºàÚ>>à ³à캳Kã *Òü¤à [Å–µã[Å}Kã "šè>¤à šàUº "³à ÅàK;>¤à ³¹ç¡ ׺Ò>[J¤[> ÒàÚ¤à ÚàÒü¡ú
A塳\à 1886 A¡ã ë³Kã "Òà>¤à W¡ìÚ຃à [Å”‚[J¤à [Å–µã A¡ÚàKã "R¡à}¤à #ìJ} "ƒå>à ëW¡;º¤à º}ºà *Òüƒå>à ³à캳[ÎKã ët¡àR¡à>- ët¡àR¡à>¤à íº¤àA¡[Å}Kã [Å–µã[Å}¤å ëW¡;>à šè>[Å–ƒå>à ³à캳Kã *Òü¤à [Å–µã[Å}Kã "šè>¤à Åv¡û¡³ "³à ÅàK;[J¤[>¡ú ³[Î>à A塳\à 1889 ƒà ³à캳[ÎKã ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à íº¤àA¡[Å}Kã [Å–µã ºèš[Å}>à šè>[Å–ƒå>à ³à캳Kã *Òü¤à "šè>¤à [Å–µã ºèš "³à ëÅ´•¤KンA¡ ëš[¹Ît¡à ³ãó¡³ "³à šàR¡ì=àA¡[J¡ú ³ãó¡³ "ƒåƒà ë³ =àKã "Òà>¤à >å[³; ë³ 1 ¤å ³à캳Kã [Å–µã[Å}Kã >å[³; ÒàÚ>à ºàl¡üì=àA¡šKà ëºàÚ>>à W¡Òã Jè[ƒ}Kã >ã}[Å} šàº> ët¡ï>¤à ¯à칚 ëºï[J¡ú ³[΃Kã ëÒïƒå>à ë³ 1, >ÒàA¡šå ë³ ëƒ ÒàÚ>à ÅA¡JR¡>ƒå>à W¡Òã Jè[ƒ}Kã 뺜¡>à [Å–µã[Å}Kã >å[³; ë=ï¹³ šàR¡ì=àv¡ûå¡>à R¡[Î ó¡à*¤à ºà[Aá¡ú ³[ošå¹ƒà [Ò\³ Òü¹à¤t¡A¡ã [º[W¡} ³Jàƒà A塳\à 1939 Kã ë³ 1 ƒà ³ãÚà´•à >å[³ƒà} ëJàR¡W¡; "³à W¡vå¡>à [Å–µã[Å}Kã šàº> ë=ï¹³ šàR¡ì=àA¡[J¡ú ³ƒåƒKã ëÒï¹Kà ³à캳Kã [Å–µã[Å}Kã >å[³; ë=ï¹³¤å Źç¡A¡ Úàƒå>à ºàA¡[J¡ú
Òü[–ƒÚàƒà ÒàÄà ë=àA¡[Jƒ¤à ë=ïìƒàA¡ "³à *Òü>à Òü[–ƒÚàKã ët¡àR¡à>- ët¡àR¡à>¤à ëÎì–i¡öº ëi¡öƒ Úå[>Ú>[Å} šè>[Å–ƒå>à íº¤àA¡ "[ÎKã [Å–µã ìyû¡à¹ A¡ÚàKã ³šàUº ³ìÚA¡ ëÅ}>à t¡àA¡šà R¡³[J¤[>¡ú ³[ošå¹ Úà*>à Òü[–ƒÚàKã ëÊ¡i¡[Å} "[΃à íº[¹¤à [Å–µã šè´•³A—¡à W¡Òã Jè[ƒ}Kã ë³ 1 ƒà [Å”‚à 뺜¡æ>à >å}[Ź¤ã ë³ ëƒ, [Å–µã[Å}Kã >å[³; >ÒàB¡ã ë=ï¹³¤å Źç¡A¡ Úàƒå>à R¡[Î ó¡à*¤à ºà[Aá¡ú ³à캳[΃à ë=à[Aá¤à ëź-=å³Kã yû¡àÒü[ÎÎ šè´¬à ëÅgà* šàÚ¤[Å}>à ë=àA¡Ò>¤[>, [Å–µã[Å}>à >ìv¡¡ú R¡[ÎKã ³à캳[΃à [Å–µã[Å}Kã ³Åã} ë>à}³-ë>à}³Kã ëÒ>K;º[Aá "ƒåKà =¤A¡ Ç¡ó¡³ ë>à³ó¡´•à "Îå³ "Îå³ ³àR¡[ÅÀ[Aá¡ú ³[Î>à [Å–µã[Å}Kã ó¡ã®¡³ "Îå³ "Îå³ ëÅàA¡[W¡Àv¡ûå¡>à ëÒÄà "¯à¤à *Òü¹[Aá¡ú [Å–µã[Å}Kã =¤A¡ ëºïì=àA¡šà, =¤A¡ Ç¡ó¡³ ³åx;šà, Jè;Ç¡³º Ò”‚Ò>¤à,³t¡ãA¡ W¡à>à Jè;Ç¡³º šã[¤ƒ¤à, =¤A¡ Ç¡ÒÀKà Jå;Ç¡³º ³;šã¤à A¡Úà íº¤àA¡ "[΃à t¡v¡>à ë=à[Aá¡ú ³[Î>à ³ìº³Kã W¡à*J;º¤à íº¤àA¡[Å}Kã [Å–µã[Å}>à ë=ï>à ó¡>à ºà씂}>Jø¤Îå 'ìJàÚKã íº¤àA¡ "[΃[ƒ ëš–ƒ¤à A¡ÚàKã ³¹v¡û¡à ÒA¡ ³àR¡º¤à šå[X "³à *Òü>à [Å–µã A¡Úà>à [Ò}[º¡ú [³[>³³ ë¯\Kã A¡Úà; A塳\à 1957 ƒà 뺚Jø¤Îå [Å–µã A¡Úà>à W¡š-W¡à>à ó¡}¤à R¡³[‰¡ú W¡à*J;-ë=ï¹à} A¡ÚàKã ³Jàƒà "ì>ï¤à ³JºKã [ÑH³ A¡Úà šåì=àv¡ûå¡>à [Å–µã A¡Úà¤å =¤A¡ šã>¤à, Jè;Ç¡³º ó¡}ÒÄ>¤à ëÒà;>¹Aá¤Îå "R¡³-"ì=ï A¡ÚàKã óå¡[¹;Jà*ƒà íÒ>¤ã *Òü[J¤>à [Å–µã[Å}ƒà A¡àĤà ó¡}ƒ>à íº[¹¡ú ³[Î>à, =¤A¡ Ç¡Ò–ƒ¤Kã, Jè;Ç¡³º šãƒ¤Kã ¯àA¡; ëJàìgÄà ³àÚîA¡ Jè[ƒ}ƒà >ãÀ[Aá¡ú ³[ÎKã ³=v¡û¡à =¤A¡ Ç¡¤à [Å–µã ó¡à[J¤Kã, Òà;º´¬Kã "[A¡-"JR¡ A¡ÚàKã ë=ïìƒàA¡[Å}Îå íº¤àA¡ "[΃à t¡v¡>à ë=à[Aá¡ú *Òü¹[Aá¤à ó¡ã®¡³ "[΃à íº¤àA¡ "[ÎKã [Å–µã[Å}>à šå[X º³ì\ºƒà A¡Úà³ Åà}>à ëW¡>¤à R¡³Kìƒï[¹? íº¤àA¡ "[΃à [Å–µã[Å}>à A¡¹´¬à ó¡ã®¡³ƒà [Ò}[º¤ìK? ³[Î ³åÄà J”‚¤à ³ì=ï t¡à[¹¡ú "[A¡-"J} A¡ÚàKã ³¹v¡û¡à ÒA¡ ³àR¡º¤à šå[X "³à *Òü>à [Ò}[º¤à íº¤àA¡[ÎKã [Å–µã[Å}Kã šå[X[>¡ú ³[Î>à, [Å–µã[Å}Kã "¯à¤à ë>à}³- ë>à}³Kã ëÒ>K;º[Aá, [Å–µã[Å}Kã "R¡à}¤à #ìJ} ëW¡”‚¤à 뺚[y R¡[ÎÎå...¡ú "ƒå>à, [Å–µã[Å}Kã "R¡à}¤à #ìJ}t¡>à ëųJø¤à ë³ ëƒ, >ÒàA—¡à šå¯à¹ã *ÒüJø¤Îå [Å–µã[Å}Kã ºà씂}[ƒ R¡[Î ó¡à*¤à ëºàÒü[‰ ÒàÚ¤à ÚàÒü¡ú