³[ošå¹Kã ³ãÚà³ ¯à¤>à J³ ë=}ìº[Î&³>à [ƒÀãƒà W¡vå¡>à "¯à¤à "[Î ëºàÒü[ÅĤà t¡A¡[Å>[¤ì¹à

ë³àÒü¹à}ì=³ >¹à>
ë³Kã t¡à} 3 ƒKã ³[ošå¹ƒà ë=à[Aá¤à Aå¡[A¡ "³Îå} í³ît¡ ó塹硚 ">ãKã ³¹v¡û¡à ë=à[Aá¤à J;>-íW¡>¤à "[Î J¹à ë>³=ì¹ ÒàÚ¹¤Îå ³[Î ³šè}ó¡à>à Òü}ìº ÒàÚ¤[ƒ Úà[‰¡ú >å[³; J¹[>Kã ³³àR¡ƒà A¡ƒà}¤–ƒ, >¹à>îÎ>à, A¡}ºàìt¡à}[¤, ÚàÒüR¡}ìšàA¡šãƒà ÒÄà ë>à}î³ A¡àš[ÅÀA¡šKã ë=ïìƒàA¡ ë=àA¡ìJø¡ú ëºàÒü[\-ëºàÚàƒà íº¤à ³ó¡³[Å}ƒà í³ît¡[Å}>à Ú賃à [ÒìU຃à W¡}ƒå>à =¤A¡ Ç¡\¤à R¡³[‰ ÒàÚ¤à ÚàÒü¡ú ³[΃Îå >v¡>à t¡³ƒà íº¤à í³ît¡>à >;yKà Aå¡[A¡>à ó塹硚 ">ã>à t¡à¤à ³ó¡³ƒà W¡ìxàA¡-W¡;[Å> Úà[‰¡ú
[¹[ºó¡ ëA¡´št¡à íº[¹¤[Å}Kã "³v¡à *Òü¤à ¯àJº[ƒ ëJàÒü[¹-[º>àÅ} t¡à[J¤à Úè³ "ƒåƒà ÒàÄìƒï>à Ò[gÀKà íº\¤à "ƒå[>¡ú [¹[ºó¡ ëA¡´št¡à íº[¤¤[Å}>à Åì¹} ë=à}¤à W¡àƒå>à íº¹¤à ó¡à*¤à W¡àA¡ ëÚà;šà Úà샡ú ³ƒåKã ³×v¡à ³ìJàÚKã ºàÒü¹-Jà}ìšàA¡ÅR¡ "ƒåƒà Ò[gÀKà W¡´£å¡; W¡à¹Kà >;yKà >å[³; A¡Úà[> W¡¹à ëÒÀ¤Îå ³ÅàKã Ú賃à ÒàÄP¡´•à íº\¤à ÒàÚ¤[Î[>¡ú "ƒå>à íºR¡àA¡ ³šå>à, ó塹硚 ">ãKã ³¹v¡û¡à ëÚ}[º¤à ³ã;ìÚ} "[ÎÎå Aå¡š=>à ëÚ}[Å>¤à W塳Òü¡ú ³¹³[ƒ t¡´šàB¡ã [ƒ[Ê¡öC¡A¡à, W¡ã}Kã [ƒ[Ê¡öC¡A¡ã ³v¡û¡à >àA¡º ">ã>à W¡}¤à Úà>ƒ¤à ÒàÚ>à =[´Ã¡ú ³[Î>à ó塹硚 ">ãKã ³¹v¡û¡à J;>ƒ>à íW¡R¡àA¡ *Òü¹¤Îå [ƒ[Ê¡öC¡ ">ãKã ³ÚàÚƒà íºó¡³ ë=àA¡šøà ÒàÚ>à J[À¡ú "ƒå¤å íº[¹¤à ¤ó¡¹ ë\à> "[Î[ƒ t¡´šàìAáೃà W¡}[ÅÀKà R¡àA¡ ëÅ[À, t¡³Kã ³ã>[ƒ ³ìJàÚKã Úè³ >;yKà ëºï󡳃à W¡}¤à =ã}Òü, "ƒåKà Aå¡[A¡[Å}[ƒ [óø¡ =àÒü ÒàÚ>[¹¡ú "ƒåt¡à >v¡>à W¡ã}Kã [ƒ[Ê¡öC¡ ÒàÚ¤[ƒ Wå¡Øl¡àW¡à–ƒšå¹ƒà íº¤à Jå³å\³ íºA¡àÚ¤å ë³[á> Åã[\ăå>à ët¡³JàÚ¹Kà º´šàA¡ *씂àA¡Òü, "ƒåKà t¡³ƒà íº¤à Aå¡[A¡Kã Úè³[Å}[ƒ ëW¡A¡[ÅÄà ët¡v¡û¡-A¡àÚƒ>à R¡àA¡ ëÅ–ƒå>à =´¶ã ÒÚ>à šàl¡üìW¡ƒà "³[ƒ [i¡[®¡ƒà ë=}î>¡ú ³[Î šè´¬à íºR¡àA—¡à šì¹} "³à Wå¡´•à [W¡}¤Kã ³ìt¡ï "ƒå´•à "³>Îå "³>Îå ëš–ƒ¤à ë=àv¡û¡>¤à Aå¡š—à ëÚ}[Å>[¤¹Kà =¤A¡ ëºïJ;šà W塳Òü¡ú Òü¹à} "[Î ë>³=>¤à, Aå¡[A¡ "³Îå} í³ît¡ ">ã l¡ü>¤à Úà[‰ >;yKà >å}[Å>[‰¤à "[Î ó塹硚 ">ã[Î >v¡¤à, >àKà >;yKà í³ît¡-šàR¡º Òü[W¡º-Òü>à*[Å}>à ó塹硚 ">ã[ÎKã ºå[W¡}¤à l¡ü>Kà Åà[”zKã šàl¡üì\º šã[¤Úå¡ú Åà*>ã}¤à ¯àJº ®¡à¤ t¡à>ƒ¤à íº¹´Ã¤Îå ³ƒå>à í³¹ã J¹[ƒ Ò”‚¹B¡‰à J[À¡ú J–ƒå>à ëÚ}[¤Úå 1992-93 ƒà >àKà Aå¡[A¡Kã ºà–ƒà "³[ƒ 1997 t¡à Aå¡[A¡-šàÒüìi¡Kã ºà–ƒà í³ît¡>à ëºï[J¤à ë=ïƒà} >ã}[Å}[¤¤à W塳Òü¡ú R¡[Î í³ît¡, Aå¡[A¡ƒà ë=à[Aá¤à Òü¹à} "[Î ë=àA¡ó¡³ ë=àv¡û¡>à ë=àA¡šà ÒàÚ¤ƒå[>¡ú Aå¡[A¡>à ëš–ƒ¤à íº¹¤Îå íºR¡àv¡û¡à ÒàÚKƒ¤[>, í³ît¡>à š=àš "³Kã ³Jàƒà l¡ü³}Kã º³ƒà ëÅàA¡Òü ÒàÚ>à [Î&³ [¤ì¹>ƒà Åà*>ã}¤à íº¹¤Îå ³ƒå í³ît¡>à Òü>[ÅÀKà ët¡ïÒ>¤à >ìv¡ ³[Î[ƒ í³ît¡ƒà >v¡¤à "ìt¡àÙà ó塹硚A¡ã ³ã>à W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹ *Òü¹¤Îå íºR¡àB¡ã ët¡ïó¡³ ë=àA¡šà ³ì=ï[ƒ "ƒå³ ët¡ïƒ¤à Úàì¹àÒü ët¡ï[J[> ÒàÚ¤[Î[>¡ú
Aå¡[A¡ "³Îå} í³ît¡ ó塹硚 ">ãKã ³¹v¡û¡à =à ³R¡àì¹à³ Ç¡¹Aá¤à Òü¹à} "[Î>à "ìÅàA¡šà A¡Úà Úà*ìJø, ³[ÎKã ³=v¡û¡à =ì´¶àÚ A¡àÚ¤à ë=ïìƒàA¡ "³Kà "³åA¡ ë=àAá칡ú \åºàÒüKã t¡à} 6 t¡Kã [=¤à JR¡ƒ>à íº¹A¡[J¤à [ó¡\³ ëÒ³à[g; "³[ƒ [Ò\³ [ºì”‚àÒüR¡´¬ã ëÎìŸi¡´¬¹Kã t¡à} 25 ƒà Òü–i¡ì>¢i¡ ëÒA¡ Òà}ìƒàA¡šKà ³ƒåƒà šàl¡ü Åì–ƒà¹A¡šƒKã [Ò}[ºîR¡ "³[ƒ [Ź¤à ³t¡³Kã ëó¡àìi¡à l¡ü¤ƒKã ëÒï>¹ç¡¤à íºt¡>à t¡´šàB¡ã ³ó¡³ A¡ÚàKã ÑHåº, A¡ìº\ƒà >v¡>à í³¹à šàÚ¤ã Òü³à Òü줺 A¡Úà ÎØl¡v¡û¡à ë=à¹v¡ûå¡>à K¤>¢¹ "³[ƒ [Î&³ƒà ¯àA¡;ìW¡ šã[Å>¤à ºàA¡šƒà ³Åã} Úà´Ã¤à "à[³¢ "³[ƒ šå[ºÎ>à [i¡Ú๠K¸àÎ, ¹¤¹ ¤åìÀi¡ A¡àÙƒà >v¡>à ³îÒì¹àÒü[Å} "³[ƒ Òü³à Òü줺[Å} ó¡à*¤à íW¡>à A¡>¤>[W¡}¤à ët¡ï¤ƒKã ³ã 200 Kã ³=v¡û¡à "ìÅàA¡ "š> >}[J¡ú ³[ÎKã ³>å}ƒà ³îÒì¹àÒü[Å}ƒà Úà´•à =ã>à "ìÅàA¡-"š> >}¤ó¡à* Úà*[J¡ú ³³àR¡ƒà ³ãÚà³Kã =ì´¶àÚ ëÅàv¡ûå¡>à íº[¹îR¡[΃à "³åB¡à t¡´šàv¡û¡à íº[¹¤à ³ãÚà´¬å =ì´¶àÚ A¡àÚ¤à *Òü¹A¡[J¡ú ÒüW¡à ">ãKã ë=ïìƒàA¡ "[Î Òü}Ò>ìK ÒàÚ¹¤[ƒ ³¹àº íº¤à ³ã ó¡à¹Kà ëºàKã ³tå¡}ÒüÄà íW¡¹àA¡ šã¤à "³[ƒ W¡;>¤ãKã ³tå¡}ÒüÄà ³ì=ï-³R¡³ šàR¡ì=àA—¡¤à ³Åà ó¡}Ò>¤>à *ÒüK[>¡ú ë=à¹[Aá¤à Òü¹à} "[Î =à 5 ë¹à³ Ç¡ì¹ ÒàÚ\ìJø "ƒå¤å ³[³}[ƒ ÒüìÅ} ëÅ}ƒ¤P¡³ ët¡ï[¹¡ú Òü¹à} "[Î Åà}=[¹îJ "ì>ï-"ì>ï¤à Òü¹à} A¡Úà "³Îå ë=àAáìAáàÒü ÒàÚƒ>ã}R¡àÒü íºìt¡¡ú
³[ošå¹ ºàÚ¹¤à, Ç¡¹-ë>à´ÃKà [Ò}\¤>à "Úà´¬[>¡ú ë>à}³t¡} =¤A¡ Ç¡ìÒƒà W¡à¹à ëÒ>Kìƒï[¹¤[>¡ú "ÎåA¡ Aå¡Òü¹¤à ³t¡³ "[Î "Úà´¬>à =¤A¡ Ç¡>‰¤[>¡ú =¤A¡ Ç¡ƒ¤>à ³¹³ *Òü¹Kà ëź ë=àìv¡ûö¡, ëź ë=àv¡û¡¤[>>à ºàÒü¹¤à Òü³å}[ƒ W¡à¹à ëÒ>¤à Úà*ì¹, ³W¡àKã ³îÒ-³[Å} t¡´¬ƒÎå A¡àÚ¤à *Òü칡ú "³ì¹à³ƒà ' ºàÚ¹¤[> ëź ë=àìv¡û¡ ÒàÚƒ>à íº¤àB¡ã "¯à¤à ë=ïìƒàA¡ "[Î Úà*ƒ¤à Úà¤Îå >ìv¡¡ú ³[ÎKã ³>å}ƒà ">à¤à Úà*¹B¡>å ÒàÚ¤Îå Úà¤à >ìv¡, "ƒå>à "šà¤Kã ëÒà;>K‰à W¡à¹à ëÒ–ƒ>¤à ëÒà;>K‰à, íº¤àB¡ã ë=ïKº¤å Úà*K‰à J>¤ƒà [¤[š ¯à}¤à Úà*¹Aá¤[>¡ú "[ÎP¡´Ã¤à ºå¹¤à t¡à>ó¡³ "[Îƒà ®¡à¹t¡ íºR¡àA¡ "³[ƒ ³[ošå¹ íºR¡àA—¡à "=夃à =¤A¡ ëºïJ;šKã ³[³ l¡ü¤à ó¡}ƒ¤à "[Î ºàÒü¤A¡ [=¤[>, ¯àì=àA¡ "[Î "=夃à ëºàÒü[Å–ƒ¤à t¡à¹K[ƒ šå¤à-=à}¤à R¡³ƒ¤à A¡Úà "³Îå ë=àAáìAáàÒü ÒàÚƒ>ã}R¡àÒü  íºìt¡¡ú
Òü¹à} "[ÎKà ³¹ã íº>>à ÒàÄà íº¤àB¡ã ÚàÒüó¡>¤à ë=ïKº ët¡ï[¤¹[Aá¤à "³[ƒ ë>ï>à ë=ïKº ët¡ïK[> ÒàÚ>à ëW¡à}ì=àA¡šã¹[Aá¤à ë=ï>à 󡹤à Òüî¹W¡à[Å}ƒà ¯àîÒ 5¡/10 ƒ} =³\>ã}¤[ƒ Aå¡[A¡ ÒàÚ¤à ó塹硚 "[Î A¡¹´¬ì>à ÒàÚ¤[Î[>¡ú ³[΃à 'ìJàÚ>à JR¡[³Ä¤à Úà¤[ƒ, ³ìJàÚ "[Î ó塹硚 ³W¡à-³W¡à[Å} ÒàÚ¤[ƒ-ÿ- Kà}ìi¡, šàÒüìi¡¡, [γìi¡¡, R¡àÒüîó¡, ë\ï, ³à¹, =àìƒï, ëƒà}ìR¡>, ³ãÎà*, ºåìA¡à}, ºåìó¡à, ëR¡àÒüºå, º³Òà*, ë=}[\, ët¡ï=à}>[W¡}¤à ³Úà³ "[Î šè>[ÅÀKà ëÅ´¬[>¡ú ³ìJàÚ "[Î ³ã ºàÛ¡ 50 ƒKã ºàÛ¡ 100 ó¡à* *Òü ÒàÚî>¡ú "ƒåKà 'ìJàÚ í³ît¡¡/³ãît¡Kã *Òü>à ³[ošå¹ "³Îå} ³šà–ƒà íº[¹¤[Å} "[Î šè>[ÅÀKà ³ã ºàÛ¡ 30 Kã ³Jà *Òü¤à ÚàÒü ÒàÚ[¹¡ú ³ìJàÚ "[Î ³¸à–µà¹ƒ[ƒ ë\>칺 A¡àÊ¡ [W¡}Òü, ³[ošå¹ƒ[ƒ &Î[i¡ [W¡}Òü¡ú ³[Î ÒàÚ ÒàÚƒå>à ³ìJàÚ ³ã[Å} Úà³Òü ÒàÚƒå>à 'ìJàÚKã šè[A—¡} Ò”‚[Î ÒàÚ¤à >ìv¡¡ú í³ìÒïì¹à–ƒKã íº¹Aá¤à ó塹硚 "[Î>à ³³àR¡Kã íºR¡àA¡[Å}>à ëW¡A¡[Å–ƒ¤à, íº¤àB¡ã[ƒ JºìÒà, šà[i¢¡ ³àă¤à, ºàÒü[>} ³àă¤ì¹à³ƒà íW¡>¤à ×ăå>à íº¹´¬à >;yKà ³ÅàKã A¡àĤì¹à³ƒà šè[A—¡} W¡}ƒå>à íº[J¤ƒKã ³ãìt¡àš ³Úà³ ë=à³[\ÀAᤃà ëÚ}[Å>ìÒƒKã R¡[ÎKã "ìW¡ï¤à ¯àì=àA¡ "[Î ë=àA¡š[> ÒàÚ>à ëºïÒü¡ú
"ƒå>à ëÒïJø¤à ³t¡³Kã ¯à[>, "³åA¡ ÒÀA¡* ÒàÚ¤à Úà¤à >;ìy "ƒåKà ëºàÚ>>à ³ãÚà³Kã >;yKà íº¤àB¡ã ë=ïKº ët¡ï[¤K[>, íº¤àA¡ A¡àÚ¤à Úàì¹àÒü ÒàÚ>à ëW¡à}ì=àA¡šã¹[Aá¤à "[Î 'ìJàÚ šè´•³B¡ã ºàÒü¤A¡ ó¡¤[> ÒàÚ\ìK¡ú "ƒå´•[ƒ *Òü¹Kà ºèš šè´•³A¡ "[Î ³àR¡[\> =à¤à ³v¡û¡[>¡JÀKà >àÒüìºà>Kã "A¡>¤à º} ³Úà³ "[Î šè>[ÅÀKà ë=ï[¹ t¡à¹¤[ƒ Úà´•à A¡>¤à "³à *Òü¤P¡³ ³ìW¡àÒü-³ìW¡àÒü t¡àƒ>¤à šè>[Å>¤>à ëÒÄà A¡>¤à  "³à *ÒüK‰à =àî\¡ú "šè>¤>à šàUº[> ÒàÚ¤[Î 'ìJàÚ šè´•³A—¡à ëÒÄà JR¡>¹¤[>¡ú šè>[Å>[Î ÒàÚ¹¤[ƒ ³ƒåKã ³W¡àA¡ J¹Îå Úà*ó¡³ ë=àA¡Òü¡ú ³ƒå[ƒ ¯àJº ³àĤà, >å}[Å>¤à, "³>à "³¤å =à\¤à =´¬à, =A¡[Å-Jà[Å Úà*¤à, *Òü\¤à =àìƒàA¡šà, J¹à "[Î š>¤à ÚàÒü¡ú "ƒå>à 'ìJàÚ "³åA¡ ÒU;>à ëÚ}¤ƒà A塳\à 1819-26 W¡Òã t¡ì¹; Jå”zàA¡šà, A塳\à 1891 Kã "Uìºà-³[ošå¹ ¯à¹, ¤õ[i¡Å>à šã¹´¬à ³³º >àÒü‰¤à >ã}t¡´¬à ‘³[> ³t塳’ "³à šã¹´¬[Î ÒüÅà ÒüÅàt¡Kã J>[J¤ƒKã Jåv¡Kã >à씂àv¡ûå¡>à íºJàƒà t¡àƒå>à ³àR¡J¤[> ÒàÚ¤[Ρú 'ìJàÚ šè´¬à J”‚¤à W塳Òü¡ú í³ît¡¡/³ãît¡ ó塹硚 ³ãìÒïì¹àºƒKã íº¹A¡š[> ÒàÚ>à JÀKÎå 'ìJàÚ>à íº¤àB¡ã ó¡v¡¤>à ³àR¡ƒà =´ÃKà, ÒüÅàKã A¡àĤ>à tå¡}ƒà =³ìÒƒKã R¡[ÎKã "¯à¤Kã ó¡ã®¡³ "[Î ëÚï¤[>¡ú ÒüÅàKã Òüàv¡û¡à Úè[´Ã} Jå[À}ƒ¤à ([¹ó塸[\) "³à *Òü¹A¡š[>, ³tå¡}ƒ[ƒ "[ÎP¡´¬[Î ë=àv¡û¡>¤à šè[A—¡} íºt¡à>à "³[ƒ W¡[>}-t¡à>à "Åà>¤à ³ã;ìÚ} "³Kà ëºàÚ>>à ÒüàA¡ A¡Ä¤à, ëJÄ¤à ¯àJº "³v¡à =³ƒ>à "šè>¤Kã º´¬ãƒà šèÄà W¡;[³Ä¤à R¡³‰¤[ƒ, 'ìJàÚ>à ³ìJàÚKã ³Jèv¡à ³àÚ=ãƒ>à íº¤àA¡ A¡à}ìJà} W¡àÒüƒå>à íº¤Îå ÚàÒü¡ú 'ìJàÚ[ƒ ³ã ">ãÇ¡>à šè>¤à Úàƒ¤à >;yKà '>à ÒàÚ¤t¡à Òü>Kƒ¤[> >;yKà ÚàKƒ¤[> ÒàÚ¤[Î ¯àJº J¹à J”‚>¹Kà šèÄà W¡;[³Ä¹¤[ƒ A¡àÚKìƒïKã ³[Ú W¡;A¡ƒ¤Kã R¡àÒüƒå>à íº¹¤à íº¤àA¡ "[Î A¡>¤à R¡³K[>¡ú ³¹³ "ƒå>à &³&º& 50 íº¹Kà ¯àJº ³àÄ>à º´¬ã "³ƒà W¡;[³Ä¤à R¡³[‰¤à >;yKà ¹à\>ã[t¡Kã Jåìƒà}W¡à¤à J¹à ëÚ}¤à t¡à¹¤[ƒ W¡Òã t¡ì¹; Jå”zàA¡šà, "Uìºà ³[ošå¹Kã ë=ïìƒàv¡ûå¡ t¡àƒå>à ³[ošå¹ ³ìW¡; t¡à>à ³àR¡ìºàÒü ÒàÚƒ>ã}R¡àÒü íºìt¡¡ú
"ì¹àÒü¤ƒà ÒàÚ\>ã}¤[ƒ Òü[–ƒÚà íºR¡àA¡ ³[ošå¹Kã ³šã-³šà[>, ³[ošå¹¤å >å}[Å[¤Úå, ³[ošå¹ ºàÎKã íº¤à[A—¡ ³[ošå¹ A¡àÚƒ>¤à "=å¤à ³t¡³ƒà ëºàKã ³tå¡}ÒüÄà "W塳-"¹à> Aè¡š—à [=[\>[¤ƒå>à =¤A¡ ëºïJ;[šÚå¡ú "ƒåKà ³[ošå¹Kã [Î&³>Îå Aå¡Òü¹¤à ³t¡³ "[Î Òü´£¡àºƒà íº¤Kã ³×v¡à ƒã[Àƒà W¡vå¡>à Úà´•à Åà[=¹¤à ³[ošå¹Kã ó¡ã®¡³ "[Î ÒA¡ì=}>>à l¡ü>ƒå>à "=å¤à ³t¡³ƒà t¡A¡[Å>¤à ³ì=ï t¡à칡ú "ƒå>à ³ãÚà³Kã Òü×> JR¡>à [Î&³>à "=å¤à ³t¡³ƒà [ƒÀã W¡;ºKà ³[ošå¹ A¡àÚƒ>¤à t¡A¡[Å>[J¤à W塳Òü ÒàÚ\>ã}Òü¡ú