A¡}îº ³àÒü³ [k¡ìÚi¡¹ 빚ìi¢¡à[¹Kã ³[Âi¡ [ƒ[Î[šÃ>à[¹ "ài¢¡Î ëó¡[ʡ줺 2025

ëó¡[ʡ줺 "[Î t¡à}>à ë=àA¡šà ëó¡[ʡ줺 "³[>¡ú¡º³ƒ³ "[΃à¡ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à [yû¡ìÚ[i¡¤ "ài¢¡A¡ã Å´•à ³àÒü³, [k¡ìÚi¡¹, ëó¡àA¡ ëÅà}, yû¡àó¡Î, [®¡\åìÚº "ài¢¡, ³å¸[\A¡ ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à [yû¡ìÚ[i¡¤ "ài¢¡A¡ã ¤öàe¡ šå>[ÅÀKà [ÎUº ëšÃi¡ìó¡à³ "³ƒà l¡üÄÒ>¤[>¡ú ³[ÎKã W¡šW¡à¤à ¯àJìÀà[–ƒ "ài¢¡ ÒàÚ¤[Î >àÚìt¡à³ >àÚìt¡à³ W¡;šà Úàì¹àÒü ÒàÚ¤[Î[>¡ú "ài¢¡ìó¡à³ Jå[ƒ}³A¡ "ìÎ "³>à "³ƒKã ëºàÒü>à ³ìt¡} ëºï>[¹¤à, Òü>[Ñšì¹Î> ëºï>[¹¤à R¡àv¡û¡[>¡ú
Å´•à ³àÒü³, [k¡ìÚi¡¹, ƒàX, [®¡\åìÚº "ài¢¡, ëó¡àA¡ìÎà}, [ºi¡ì¹W¡¹ ³Úà³ "[Î "³>à "³¤å ³ìt¡} šà}>‰¤à, Jå;Å´•>à W¡;[³Ä‰¤[ƒ R¡[Î "ì>ï¤à ³à캳 "[Îƒà ³šå} "³v¡à ó¡à¤à R¡´•ì‰¡ú ³¹³ "[γv¡û¡>à ³[Âi¡ [ƒ[Î[šÃ>[¹, "ài¢¡ ëó¡[ʡ줺 ÒàÚ>à ëA¡ï>[¹¤[>¡ú "ƒå>à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à "ài¢¡ìó¡à³¢[Å}>à ³ó¡³ "³v¡ƒà l¡ü>ƒå>à Òü–i¡ì¹C¡ ët¡ïƒå>à "³Kà "³Kà &>[¹W¡ ët¡ï>[¹¤à "[Î [ó¡[\ìA¡[À l¡ü>¤à "ƒåt¡à >;[y, t¡ìÅ}>à A¡ºW¡ì¹º, Òüì³àìÑ•º "³Îå} Òüì–i¡ìºA¡Wå¡ìÚºKã =àv¡û¡à Úà´•à ³³º Úà³Jø¤à =àA¡ "³ƒ[>¡ú
"[ÎP¡´¬à Úà´•à Òàì³¢à[>ÚÎ A¡ºW¡ì¹º ëњΠ"³ƒà ³Úà³ "[Τå l¡ü>Ò>¤Kã "ìW¡ï¤à ë=ïƒà} ëºï[¹¤à "[Î>à ³[ošå¹Kã Òü–i¡ì>¢Îì>ºKã =àv¡û¡à ³[³} íº¹¤à ³àÒü³ [k¡ìÚi¡¹Kã ëšøàìó¡ìÑ•º A¡´š[> "³à *Òü[¹¤à A¡}îº ³àÒü³ [k¡ìÚi¡¹ 빚ìi¡à[¹ [k¡ìÚi¡[¹, Òü´£¡àº º}=¤àº Aå¡gƒà íº¤à "[Î[>¡ú ÒàÚ[¹¤à 빚ìi¡à[¹ "[Î>à [³[>[Ê¡ö *ó¡ A¡ºW¡¹ K¤o¢ì³–i¡ *ó¡ Òü[–ƒÚàKã ë>Îì>º šøì\X [ÑHþ³Kã ³Jàƒà ³ìJàÚ>à ëÑšàX¹ ët¡ï¹Kà A¡}îº ³àÒü³>à šàR¡ì=àA¡[J¤à ëó¡[ʡ줺 "³[>¡ú ëó¡[ʡ줺 "[ÎKã ³[³} ëó¡[ʡ줺 *ó¡ ³àÒü³, ëó¡àA¡ ëÎà} &–ƒ "ài¢¡ &K[\[¤Î> ÒàÚ>à [³}ì=à[À¡ú ëÒï[J¤à >줴¬¹ 13 ƒKã 16 ó¡à*¤à [¹šìi¡à[¹ "[ÎKã Òü´£¡àº ë¯Ê¡A¡ã º}=¤àº Aå¡gƒà íº¤à ³ÅàKã *[i¡ìi¡à[¹Ú³ "³Îå} A¡³ìšÃG "ƒåƒà [Å>[J¤[>¡ú
ëó¡[ʡ줺 "[ÎKã "Òà>¤à >å³ãv¡à Úå´¬å *Òü[¹¤à A¡}îº ³àÒü³ 빚ìi¡à[¹ [k¡ìÚi¡¹Kã Úà´•à ³[³} íº¹¤à ³àÒü³ ëšÃ ‘îW¡ì=}’ l¡ü;[J¡ú íW¡ì=} ëšÃ "[Π빚ìi¢¡à[¹ "[Î>à ë>Îì>º "³Îå} Òü–i¡ì>¢Îì>ºKã =àv¡û¡à Úà´•à ÅàÄJø¤à ºàÒü³ ëšÃ "³[>¡ú ëJÄ[¹¤[ƒ >å³ãvå¡Kã šàìó¢¡àì³X "ƒå A¡}îº ³àÒü³ [k¡ìÚi¡¹ 빚ìi¢¡à[¹Kã "à[i¢¡Ê¡[Å}Kà ë¯Ê¡ ë¤UºKã "[=Úà ë³ì³à[¹ìÚº [yû¡ìÚ[i¡¤ "ài¢¡ÎA¡ã "à[i¢¡Ê¡[Å}Kà šå>[Å–ƒå>à ët¡À¤à ³t¡³ƒà ëi¡ö[>} ët¡ïƒå>à l¡ü;[J¤à "ƒå[>¡ú "ƒåKà ³àÒü³ ëšÃ "[ÎKã [ƒì¹C¡¹[ƒ l¡à: ¯àÒü ΃à>–ƒ>à *Òü[J¡ú


³[ÎKã "ài¢¡ "[ÎKã Úà´•à >å}R¡àÒü[¹¤à ³ÅA¡ "³[>¡ú ³[ÎKã ³¹³W¡; "[Ρú "ƒå>à ³àÒü³ >;yKà >>-®¡à줢º ëi¡[A—¡A¡ "[΃à Úà´•à Úå[>®¡ì΢º *Òü¡ú ëºàÚ>>à Úà´•à =å>à &ƒàìŸi¡¤º *Òü¡ú "ƒåKà  ƒàÒüìºàK Úà*¤à ëšÃƒ[ƒ ³[Î R¡³ìƒ¡ú ³¹³[ƒ ëºàºKã ëšøàì¤Ã³ W¡à*>à íº¡ú ëºàÚ>>à ³[Î ³[Âi¡ &=[>A¡ ³àÒü³ šàìó¢¡àì³XA¡ã W¡à}ìÚ} "³Îå[>¡ú
">ãÇ¡¤à >å³ã; >줴¬¹ 14, 2025 "[΃[ƒ ë¯Ê¡ ë¤UºKã ÅA—¡àÒü¹¤à ëó¡àA¡ [ÎU¹ ÎUãt¡ >ài¡A¡ &A¡àƒ[³ &¯à[ƒ¢ *º Òü[–ƒÚà ë¹[ƒ*Kã ët¡àš ëKøƒ "à[i¢¡Ê¡ ëºàÚ>>à ³t¡³ "³Kã ë¯Ê¡ ë¤UºKã A¡àº¸à[> Úå[>®¡[΢[i¡Kã ëó¡àA¡ìºà¹Kã ëšøàìó¡Î๠Ѭàš> ³åìJàš‹¸àÚ>à W¡ãó¡ ëKÊ¡ "³Îå} ¤å‹ [W¡}=à³>à šø[Î샖i¡ "³Îå} [®¡\åìÚº "à[i¢¡Ê¡ "[¹¤³ \ÚW¡–ƒø>à ëKÊ¡ *ó¡ *>¹ *Òüƒå>à ëÒïìƒàA¡[J¡ú
>å³ã; ³[¹[> Wå¡š—à W¡x[J¤à ëó¡[ʡ줺 "[ÎKã J«àÒüƒKã ët¡àš ët¡àÙà >å}R¡àÒü¤à Åv¡û¡³ "³[ƒ Ѭàš> ³åìJàš‹¸àÚKã ëó¡àA¡ ³å¸[\B¡ã A¡àR¡¤å "³Îå} ³[ošå¹Kã ëó¡àA¡ ëÅà}, ëJà}ì\à³ š¤¢¤ "[>Kã l¡ü>ó¡³ *Òü¹A¡šà "[Î[>¡ú ³[΃à ët¡àR¡à> ët¡àR¡à>¤à ó¡\Jø¤à ³àKã ³àKã ³å¸[\ìA¡º ëi¡ö[ƒÎ>, íÅÅA¡ íÅƒà ³Úà³ "³à ó¡à}>¹v¡ûå¡>à A¡ºW¡ì¹º ëњΠ"³v¡ƒà šå³ì>ï ë>ï¤à "à[i¢¡[Ê¡A¡ ƒàÒüìºàK "³à W¡x>ƒå>à ³ãÚೃà ó¡}Ò>[J¤à A¡ºW¡ì¹º ƒàÒüìºàK "[Î[>¡ú ëºàº ëJÄ\¹¤Îå ³ƒåKã =ì´¶àÚKã ³[¹ "³Îå} ³å¸[\A—¡à ëºàºKã R¡³îJ, ó塹硚A¡ã R¡³îJ ÒàÚ¤à =³ƒ>à =¤A¡ ët¡ï¤à R¡´¶ã ÒàÚ¤ƒå ëó¡[ʡ줺 "[Î>à ó¡\>à ³ãÚ೤å &Gš[¹ìÚX ët¡ïÒ>[J¡ú ³[ÎKã linguistic and ethnic bounderies ºà씂àv¡ûå¡>à ³å¸[\A—¡à ët¡ï¤à R¡´¬à "[Ît¡à >v¡>à A¡}îº ³àÒü³>à [yû¡ìÚ[i¡¤ ëA¡àºàì¤àì¹àÎ> "³ƒà ³àÒü³ ëšÃÎå ÅàÄ[³Ä[J¡ú
³[ÎKã >å³ã; ³[¹[>Wå¡š—à W¡x[J¤à ëó¡[ʡ줺 "[ÎKã ³>å}ƒà Źç¡A¡ Úà[J¤[Å} ³Jà ų=¹¤ƒà ºàÒü[\}ìJà´¬ã "³Îå} ³ÒàB¡ã A¡àR¡¤åKã íÅÅA¡ íÅt¡³ ÅR¡ìº>Kã ëó¡àA¡ ëÅà} ³[ošå¹ Î>à íº³ìÚàº, ëš>à ëƒà>àKã J´¬à ë>à}¤à> ³åA—¡à A¡àR¡î\Kã ëó¡àA¡ ëÅà}, ³àÒü³ ëšÃ ë¯Ê¡ ë¤UºKã ³àÒü³ "à[i¢¡Ê¡ A¡¿t¡¹ç¡ P¡ÒKã ×[–ƒ} &–ƒ Úàìƒ>, P¡¹ç¡ "[¹¤³ ¹g> Å´¶¢Kã ³[ošå[¹ \ìKàÒü ‘ƒÅ "¤t¡à¹’ ³=}ƒà ë¤UºKã ëó¡àA¡ [ÎU¹ ëšøàìó¡Î¹ Ѭàš> ³åìJàšƒ¸àÚKã šøç¡šA¡ã ³Jº ³ì=ºKã ëó¡àA¡ ëÅà}[Å} ®¡à[t¡Úà[º, ë¤àt¡ì³> ëÅà}, ¤àl¡üº ºàº> Kã[t¡, Kàì\à>, ‹à³àÚ (marriage songand dance during marriage ceremony), i¡öàÒü줺 "[ƒ¤à[Î \à> \à[t¡ ëÅà}, ¤åº A¡àƒ¢ ëÅà}, Kà³[®¡¹ ëÅà}, ºà–µã¤å íÅ=à¤à #îÅ, Åàóå¡ ó¡à>¤à #îÅ, "ÚåB¡ã [A¡v¢¡> #îÅ, W¡>>¸ šø®å¡ƒà Úå´£¡³ *Òü¤à ëó¡àA¡ ëÅà}, P¡¹ç¡ ¤–ƒ>à "[Î>[W¡}¤[Å} Jåìƒàº t¡³[J¡ú
"ƒåKà ³[ošå[¹ ëó¡àA¡ ëÅà}ƒà íÅÅìB¡àº@ 뤃¤[t¡ Jå>å} #îÅ íŃ³ÅR¡, íÒ¹àìUàÒüì=à}Kã JåºR¡ #îÅ šàìó¢¡àì³X, ¹àK t¡¹}


³–ƒº, ¯à}îJKã 'W¡ Ît¡à>–ƒ Å´¶¢>à [ƒì¹G> ët¡ï¤à ³àÒü³ ëšÃ ‘t¡œ¡à’ ëÎà¹àì¹> 빚ìi¡à[¹ [k¡ìÚi¡¹, Òü´£¡àºKã Ît¡¸[\; [¤ìA¡>à [ƒì¹G> ët¡ï¤à ³àÒü³ ëšÃ ‘ìÎà[ÎìÚº ë³[ƒÚà &[ƒG>’ A¡}îº íÅÅìAáà>  [Å–ƒ³ÅR¡, Òü´£¡àºKã Jå³ì”‚³ Îå–ƒ[¹ 냤ãKã ëJà}ì\à³ š¤¢¤, ºàÒü×Òü Òü´£¡àºKã ³Úà}º´¬³ ³R¡à}Î>àKã ³[ošå[¹ ëó¡àA¡ ëÅà} ‘Ò¹à* íÅìKàÄ[¤’, A¡}îº ³àÒü³ [k¡ìÚi¡¹ 빚ìi¢¡à[¹Kã ³àÒü³ ëšÃ ‘ìšì¤t¡’ l¡à: ¯àÒü ΃à>–ƒ>à [ƒì¹G> ët¡ï¤à "[Î>à ëó¡[ʡ줺 "[Î ëºàÒü[Å>[J¡ú
"Îå´•à ³Jº ³ì=º Ç¡¹¤à ëšøàìó¡ìÑ•º ³Úà³ "³>à "ìÚï¤à =àv¡û¡à ëó¡[ʡ줺 "[΃à Źç¡A¡ Úà[J¡ú ³[ÎP¡´¬à ëó¡[ʡ줺 "[Î>à 'ìJàÚKã A¡ºW¡ì¹º ëÒ[¹ìi¡\ ³ÅA¡ ë=àA—¡à [Ò}ÒÄ¤à ³ìt¡} šà}¤t¡à >v¡>à ³à}[ÅÀ[Aá¤à "ài¢¡ìó¡à³ A¡Úà A¡>¤ƒÎå "ìW¡ï¤à ³ìt¡} *Òü¹K[>¡ú ëºàÚ>>à "à[i¢¡[Ê¡A¡ ëi¡[A—¡A¡ A¡ÚàÎå &A¡ìW¡g ët¡ï>¤à, "ì>ï¤à ó塸\> ¯àA¢¡ A¡Úà šåì=àA¡šà ëºàÚ>>à ë³àl¢¡> *ìƒXt¡à 'ìJàÚKã "[¹¤à ëó¡à³¢[Å} Åv¡û¡àA¡šà, íÅÅA¡ íŃàKã ³Òà* ó¡}Ò>¤à "³[ƒ "ì>ï¤à "à[i¢¡Ê¡[Å} šåì=àA¡šƒÎå "ìW¡ï¤à ³ìt¡} *Òü¹K[>¡ú ³[΃à >v¡>à ëÎà[ÎìÚº Òà¹ì³à[> ³šàUº A¡ºÒ>¤ƒà, A¡àR¡ºåš "³Kà "³KKã ³¹v¡û¡à íº¤à ëA¡à>[óáC¡ A¡ÚàÎå ³[Î>à ë=à} *Òü¹Kà ¯àJº ³àă¤à A¡ÚàÎå šàl¡ü ó¡à*ìƒàA—¡¤à R¡³K[>¡ú "[ÎP¡´¬à ëó¡[ʡ줺 "³à A¡}îº ³àÒü³>à [ÅÀA¡š[Î ëÊ¡i¡ K¤o¢ì³–i¡ "[Î>Îå Úà´•à t¡³\[>}R¡àÒü[>¡ú
budhachingtham@gmail.com