\à >à[¹Úà Î>à\à¤Kã ³ã;ìÚ}ƒà A¡ì¤à t¡´šàA¡

A¡ì¤à 뮡[À A¡ì´šìXÎ>Kã Òü>[J¤à &[Køì³–i¡ "[ÎKã "à[i¢¡A¡º ">ãKã ³tå¡}ÒüÄà šãKƒ¤à ëÅ>ó¡³ "ƒå 뺚[J¤à *Òü¹¤[ƒ º³ ³šåƒà Ò[g>ó¡³ ë=àA¡š[>¡ú Òü[–ƒÚà> ëš¹à³àl¡ü–i¡[Î>à ºàšÎ *Òü[‰îR¡ƒà 1932, 1947 ƒà [¹šøì\ì–i¡Î> A¡Úà =³ƒå>à A¡ì¤à 뮡[À "³åA¡ ÒÄà ³[ošå¹ƒà Ò[gºÒĤKã ¯àó¡³ =³[J¡ú ³[ošå¹>à Òü[–ƒÚàƒà [t¡[–ƒøîR¡Kã Òüì¹àÒü ëºàÒü¤à A¡ì¤à 뮡[ÀKã ³t¡à} "³à ÒàÚ¤à t¡à¹¤[ƒ 1947 [ƒìδ¬¹ 29 ƒà &³ìA¡ [šøÚà¤v¢¡à [Î}Ò, W¡ãó¡ [³[>Ê¡¹, ³[ošå¹ ëÊ¡i¡>à [ƒ ¹àÒüi¡ *>칤º [ƒ šøàÒü³ [³[>Ê¡¹ *ó¡ Òü}캖ƒƒà =³[J¤à ¯àó¡³[Å}Kã ³>å}ƒà J«àÚƒKã ³¹ç¡ *Òü¤[Î, ‘‘Para 6- that the Manipur State has sent a memorial through the Indian Government for getting Kabaw Valley excluded from Burma under section 155, Burma Government Act, 1935 which will lapse on the 4th January nest’’ "ƒåKà British High commissioner for the United Kingdom >à 1948 ëó¡¤ø硯à[¹ 10 ƒà šã¹A¡[J¤à šàl¡üJå³Kã, ‘‘Para 2- Since Manipur Sate has acceded to the Indian Union it would, in the view of the United Kingdom Government, be incorrect for them to soverignity over the Kabaw Valley must now be a matter for the Government of India and Burma to settle inter ’’ ³t¡à} "[΃à Òü[–ƒÚà> Òü[–ƒìšì–ƒ–i¡ &C¡, 1947 "³[ƒ K¤>¢ì³–i¡ *ó¡ ¤³¢à &C¡ 1935t¡à A¡[¹ ÒàÚ[¹¤ì>à ÒàÚ¤ƒå³Îå =³ƒ¤à Úàƒ¤Kã t¡R¡àÒü󡃤à íº¤øà Jg¹Kà =³\>ã}Òü¡ú Indian Independent Act, 1947 Kã ëÎG> 7(1) (b) Kã ³tå¡}ÒüÄà -‘‘the suzerainty of His Majesty over the Indian States lapes, and with it, all treating and agreement in force at the date of the passing of this Act between his Majesty and rulers of Indian states, all functions exercisable by His Mijesty at that with respect to Indian states, all obligations of his Majesty existing at the date towards Indian states or the rulers thereof, and all powers, rights, aurhority or jurisdiction exercisable by his Majesty at that date in or in relation to Indian states by treaty, gront, usage, suffesence or otherwise; and’’ ÒàÚ>à Òü[¹, "ìt¡àÙà K¤>¢ì³–i¡ *ó¡ ¤´¶¢à &C¡ 1935 A¡ã ëÎG> 155 (&), ([¤) Kã ³tå¡}ÒüÄà- ‘‘(a) direct that the whole or any specified past of the second schedule to this Act shall be deemed to be, or be past of, an area specified in past II of that Schedule; (b) direct that the whole or any specified past of an area be specified in part-II of the said Schedule shall be deemed not to be, or not to be past of, an area specified in that schedule’’ ÒàÚ>à Òü[¹¡ú ³¹³ "ƒå>à A¡ì¤à 뮡[À "[ÎKã ³t¡à} "[΃[ƒ ¤õ[i¡Å K¤>¢ì³–i¡>à ëÒï[\A¡Îå íºì=àA¡šà Úàì¹àÒü ÒàÚ>à ó¡à*î\¡ú
ëÒï[\A¡ ¯àÒ} J¹à =³\>ã}Òü ³ƒå[ƒ (1) A¡ì¤à 뮡[À A¡ì´šìXÎ>Kã ³t¡à}ƒà 1953 ƒKã ³Jàt¡à>à šã¹v¡ûö¡¤[>>à Òü>[J¤à &[Køì³–i¡ "ƒå >àA¡º >à´¶>à =åKàÚ¤à *Òü¹¤[ƒ º³ ³šåƒà A¡ì¤à 뮡[À "[Î [ÅÄó¡³ ë=àv¡û¡¤¹à? (2) Òü[–ƒÚà> Òü[–ƒìšì–ƒ–i¡ &C¡, 1947 "³[ƒ K¤>¢ì³–i¡ *ó¡ ¤´¶¢à &C¡ 1935 A¡ã ³tå¡}ÒüÄà A¡ì¤à 뮡[À ëÒï[\A¡Îå ³[ošå¹Kã *Òüó¡³ ë=àA¡šøà? (3) Òü[–ƒÚà> šà[º¢Úàì³–i¡, [ƒì¤i¡,  ëE¡Î> 645 A¡ã &ºì\ [Î}Ò>à Ò}[J¤à ¯àÒ}Kã šàl¡üJå³ *Òü>à >줴¬¹ 25, 1952 ƒà =³[J¤à ³t¡³ƒåKã [³[>Ê¡¹ *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢ &–ƒ ëÊ¡i¡ l¡à: A¡ài¡\å>à =³[J¤à šã[J¤à ëÊ¡i¡ì³–i¡A¡ã ³tå¡}ÒüÄà A¡ì¤à 뮡[ÀKã A¡ì´šìXÎ> "[Î 1947 Kã ³³àR¡ƒ[ƒ ëÊ¡i¡ ƒ¹¤à¹ƒà W¡}Òü "ƒåKà 1949 Kã ³tå¡}ƒ>à Òü[–ƒÚà> ëÊ¡i¡t¡à W¡}Òü ÒàÚ¤à ¯àó¡³ =³Jø¤[>>à ³Jàt¡à>à W¡}º[v¡ûö¡¤[΃à Òü[–ƒÚà K¤>¢ì³–i¡t¡à ³ƒåKã ³t¡à}ƒà =´¬à ¯àó¡³ A¡[¹ A¡[¹ íº? >;yKà A¡ì´šìXÎ> šã¹[v¡ûö¡¤[Î Òü[–ƒÚà K¤>¢ì³–i¡A¡à ¤´¶¢à K¤>¢ì³–i¡A¡à Úà>¤à íº[J¤øà? íº¹K[ƒ ³ìt¡ï A¡¹´•à šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã Òàl¡üÎ "³[ƒ º³ ³šå *Òü[¹¤à ³[ošå¹ƒà JR¡ÒÀ³ƒ¤à A¡[¹Kãì>à? º³ šãì=àA¡šà >;yKà Òì–ƒàA¡[J¤Kã ³t¡à}[Î šãì=à[Aá¤à ºå[W¡}¤ƒå>à šà[º¢Úàì³–i¡A¡ã "Úà¤à Úà*‰¤Îå R¡´¬à? >;yKà ³[ošå¹ƒà >ã}t¡[´ÃîR¡ƒà ¤³¢à "³[ƒ ³[ošå¹ ">ã Úà>ƒå>à Òü>[J¤à &[Køì³–i¡ "ƒå ë¹[C¡ó¡àÒü ët¡ï¤à íº[J¤øà? ¯àÒ} J¹[Î =³\¹¤à ³tå¡}ƒà A¡¸à³ìšàA¡ º³\à* (A¡ì¤à 뮡[À) A¡ã ¯àó¡³[΃à *\à >à*[¹Úà Î>à\à*¤à, ëºà ëó¡A¡[Âi¡, P¡¯àÒà[t¡ Úå[>®¡[΢[i¡ *Òü[¤¹´¬à íº[J‰¤à *\à[ÎKã ³ã;ìÚ} t¡R¡àÒüó¡ƒ>à í>>ƒ¤à Úàìƒ ÒàÚ¤[Î ' ÒüÅàKã šè[A—¡}ƒà A¡Äà ó¡à*\¤à ¯àó¡³[>¡ú
*\à >à*[¹Úà Î>à\à*¤Kã ³[ošå¹ šå¯à¹ã, 21 Ç¡¤à W¡ÒãW¡à ([¹®¡àÒü\) 뮡àºå¸³Kã ºà³àÚ 26, 290, 31, 32, 50, 51, 52, "³[ƒ 53 ƒà A¡ì¤à t¡´šàB¡ã ¯àó¡³ Ç¡KàÚ>à "àÒü>Kã *Òü¤à ³ã;ìÚ}Kà ëA¡àÄ>à Úà*[¹ "ƒåKà ÒàÚ[¹¤à ¯àó¡³[ÎKã ³t¡à}ƒà *\à>à Òã¹³[ÎKã ³t¡à}ƒà ³[ošå¹Kã ºàºìÒïºèš "³>à ³ã[ƒÚàƒà =àìƒà¹A¡[J¤à ëšøÎ ë>ài¡ "³Kã ¯àó¡³Îå šåJ;ºA¡Òü¡ú
³t¡à}[΃à *\à >à*[¹Úà Î>à\à*¤Kã ³ã;ìÚ} =³\[‰îR¡ƒà Úà´•à ³¹ç¡*Òü¤à "ì>ï¤à [ƒì¤i¡ "³à =³\>ã}Òü¡ú ³ƒå[ƒ A¡ì¤à t¡´šàB¡ã A¡ì´šìXÎ>Kã ³t¡à} "[Î Òü[–ƒÚà>à >ã}t¡´¬à 1947 ó¡à*¤t¡³A¡ ó¡}Òü ÒàÚ>à º³ƒ³[ÎKã "J}-"îÒ[Å}>à =´¬ã¹´¬à ¯àó¡³ *Òü>à ë=}>\[J¡ú "ƒå¤å šà[º¢Úàì³–i¡[¹ [ƒì¤i¡Î Òàl¡üÎ *ó¡ [ƒ [ššº, >줴¬¹ 25, 1952Kã *[ó¡[ÎìÚº [¹ìšài¢¡, ºà: 760-61 ƒà Úà*[¹¤à ʡ๠ëE¡Î> 645 ºàÒüÅø³ \åìKŬ¹ [Î}Ò (&ºì\ [Î}Ò) =´¬ã[J¤à ¯àÒ}Kã šàl¡üJå³ *Òü>à [³[>Ê¡¹ *ó¡ ëÒà³ &[ó¡Úà΢ &–ƒ ëÊ¡i¡Î (l¡à: A¡ài¡\å) >à =´¬ã[J¤à ¯àó¡³Kã ³tå¡}ÒüÄ[ƒ ÒàÄKã JĹ´¬ƒå J¹à *Ä>à ë=àAá¤øà ÒàÚ¤[Î ó¡à*î\ "³[ƒ ¯àÒ} A¡Ú೹硳Îå ë=à¹A¡Òü¡ú ¯àÒ}[Å}ƒå[ƒ -645 Shri L.J. Singh will the Minister of states be pleased to state: (a) what steps the Government of India have taken for the reversion to India of the Kabo Valley; (b) whether it is a fact that with the cessation of the payment of the compensation money by the Burma Government Kabow Valley would revest to Manipur; and (c) whether the Government of Burma is still paying the compensatory grant to the Government of Manipur?
šàl¡üJå³ Jå´Ãƒå>à-The Ninister of Home Affairs and states (Dr. Katjy); (a)...when, Burma was seprated, this compensation became the liability of the Government of Burma. After the transfer of power the Government of Burma continued to pay on the amount to the Manipur darbar. On the merger of the Manipur State with the Indian union the assets of the Manipur Barbar became the assets of the Government of India. The amount which the Government of Burma are continuing to pay is therefore credited annually to the central revenues... ŴÚ—à =³\¤[> ÒàÚ[¹¤à šà[º¢Úàì³–i¡ [ƒì¤i¡ "[Î A¡>àP¡´¬>à ëÒÄà JR¡>ã}º¤Îå ¯àì¹}\[¹¤>à Òü\[J¤à ‘A¡ì¤à t¡´šàA¡ 'ìJàÚKã[>’ ÒàÚ[¹¤à ºàÒü[¹A¡ "ƒåƒà ëÚ}[¤>¤à ë>àÀåA¡W¡[¹¡ú "ƒåKà ºàÒü[¹A¡ "[ÎKã J«àÒüƒKã ëºàÒü¤à šì¹}ƒà l¡à: A¡à[i¡A¡>à Jå´¬à šàl¡üJå³ "³ƒà, ‘‘In the reply to the main question is said that this was in 1834, that is about 118 years ago, The condition was payment of 500 sicca per month which now amounts to more than 6000 and the goverment of Burma is paying it.’’ šàl¡üJå³[Å} "[Î>à JR¡Ò[À¤[Î A¡ì¤à 뮡[ÀKã A¡ì´šìXÎ>Kã ëÅ>ó¡³ "[Î 1952 ó¡à*¤[ƒ A¡àÚƒ>à ó¡}[J "ƒåKà ÒàÚ[¹¤à ëÅ>ó¡³[Î 1953ƒKã ºàA¡[Jì‰ ÒàÚ¤à ¯àó¡³[΃à ët¡àR¡à>-ët¡àR¡à>¤à ¯àÒ} ³Úà³ "³à Ò}>¹[Aá¤[Î, ŬàÒü ³t¡à}[Î Aè¡š—à í>>¤à ³ì=ï W¡}[º¡ú
³Jà t¡à>à *\à >à*[¹Úà Î>à\à*¤Kã ³ã;ìÚ} "³åA¡ =³\>ã}Òü¡ú ³ƒå[ƒ, ‘‘Òü} 1952Kã Òüì–ƒà-¤[³¢\ [y[i¡Kã ³tå¡}ÒüÄà, ³Jà t¡à¤à =¤A¡ *Òü>à A¡ì¤à t¡´šàA¡Îå ¤³¢àƒà ®¡à¹t¡ ιA¡à¹>à šãì=àA¡[J¤à *Òüó¡³ ë=àA¡Òü¡ú A¡ì¤à t¡´šàA¡ Òü¹àÚ ºàÚ>à ¤³¢àƒà šãì=àA¡[J¤ƒà, ³[ošå¹Kã ³àR¡\¹¤Îå ®¡à¹t¡ ιA¡à¹Kã[ƒ W¡àÒü>à "³[ƒ ¤³¢à¤å ë=´¬à ‘"šã\ì³–i¡’ t¡à A¡àîÄ¡ú >;yK[ƒ, ‘¹à> "ó¡ A¡;W¡’A¡ã ³ìt¡ïP¡´•à Òü–i¡¹ì>ìÑ•º yã¤å¸ì>º "³à ëÅ´ÃKà ¤³¢à "³[ƒ ³[ošå¹ƒà A¡ì¤à t¡´šàA¡šå ëÚÄ[¤¤Îå *Òüì=àA¡Òü, W塹àW¡à–ƒ [>}ì=ï[ƒ ³àKã ³ó¡³ ët¡àAá¤Îå ët¡àìB¡, A¡ì¤à t¡´šàA¡ ³[ošå¹ƒà ÒÀA¡Ò>[¤Úå ÒàÚ>à ¤õ[i¡Åt¡à ëºàÄà Òü[J¡ú’’ [>}ì=ï W塹àW¡à–ƒƒà >v¡>à, &[ÎÚàKã A¡´¶å¸[>Ê¡ ºå[W¡}¤à Jè;ºàÚ šàÚƒ>à ºàºìÒï[J¤à [Ò\³ Òü¹à¤t¡>Îå ‘Úå>àÒüìi¡ƒ [º¤ì¹Î> K¤>¢ì³–i¡ *ó¡ ¤³¢à’Kà A¡ì¤à 뮡[À ³[ošå¹ƒà ÒÀA¡šKã ³*} Úà>[J¡ú ëÒà}ìA¡à}¤å W¡Òã 100Kã [º\ ëºàÒü¹ƒå>à ¤õ[i¡Å>à A¡´¶å¸[>Ê¡ [W¡>àƒà 1947, \åºàÒüƒà ÒÀA¡ìJø¡ú ³ƒåP¡´¬[>, J胳 Úà´•Îå íº[¹¡ú ‘³[ošå¹Kã [>}ì=ï ë¤à‹W¡–ƒø>à *ìv¡û¡à¤¹ 18, 1948ƒà ³[ošå¹ ëÊ¡i¡ &ìγ[¤Ãƒà ÒàÚ[J, ‘Ò๠(³[ošå¹) šøì\–i¡ &[¹Úà Òü\ 8,650 ÑH๠³àÒüºÅ šÃ 7,000 ÑH๠³àÒüº\ 36 ƒ A¡ì¤à 뮡[À Òü>AÃå¡[ƒ} 7,900 ÑHþ๠³àÒüº\ *ó¡ [ҺΒ, ¤õ[i¡Å>à [º\ šãJø¤Îå, [º\ "[Î i¡[³¢ì>i¡ ët¡ï>¤à *[¤ÃìKÅ>[ƒ K¤>¢ì³–i¡ *ó¡ Òü[–ƒÚàKã *ÒüìÒï칡ú ³[Î ¤àl¡ü–ƒ[¹Kã R¡³îJKã ¯àó¡³ R¡àA¡ >ìv¡, ³[ošå¹Kã ëÒà}󡉤à ëi¡[¹ìi¡à[¹ìÚºKã ¯àó¡[´•¡ú Òü} A塳\à 1475 ƒKã 1833 ó¡à*¤à, A¡ì¤à 뮡[À ³[ošå¹Kã[> ÒàÚ¤[Î ‘By Right of conquest’ "³[ƒ ‘By Right of occupation’ >à ¤õ[i¡Å>à Úà[J¡ú ¯àó¡³[Î ¤³¢à>Îå Úàƒ¤à R¡³[Jƒ¤[>, "ƒå¤å ³¹ã íº>¤à ë¹ìA¡àƒ¢ W¡à}ƒ´•¤ƒà, ¤³¢à>à ë¹ìA¡àƒ¢ "Úà´¬à ëų[\>¤à *Òüƒå>à ëÚ;>¤à ë=àA¡[J¡ú [>}[= tå¡ì¹º "³[ƒ W¡ã–ƒ[¯> tå¡ì¹º ët¡àR¡à>-ët¡àR¡à>¤à tå¡ì¹º[> ÒàÚ[\>¤à, ëÚA¡[Å>¤P¡³ Úà>‰¤[>¡ú ¤³¢àKã íºR¡àA—¡à >³=àA¡ ët¡ï¤ƒå ó¡à[J¡ú ëš´¬¹t¡>-Køà–i¡A¡ã ëšš¹>à ¤³¢àKã ëA¡ài¢¡t¡à íº¤à ¤õ[i¡Å *[ó¡Î๠ë³\¹ ¤¹[>Kã ëšš¹ƒKã ëÒÄà W塳Òü ÒàÚ¤[Î, K®¡>¢¹ ë\>칺 [¯[ºÚ³ ë¤[”z>ôA¡>Îå Úà[J¡ú [¯[ºÚ³ ë¤[”z>ôA¡>à ëºï¤ƒà [>}[= (W¡ã–ƒ[¯>) tå¡ì¹º>à ë>W¡ì¹º ¤àl¡ü–ƒ[¹ *Òü¤ƒà >v¡>à, ³[ošå¹Kã R¡³îJ[> ÒàÚ¤[Î Úà[J, "ƒå¤å ³ÒàA—¡à "Wå¡´¬à ët¡ï¤Kã ³×v¡à ¤õ[i¡ÅA¡ã ³¹ÄàÒü, Jåìƒà}W¡à¤à ‘&Gìš[ƒìÚ[X’ ÒàÚ¤[ƒ ">ãÇ¡¤à ‘&Uìºà-¤[³¢\ ºà>’ ë=àv¡û¡>¤à ¤³¢à¤å ³=«àÚ Ò¹à*>¤à (&[š\ì³–i¡) A¡ì¤à 뮡[À¤å ¤³¢àƒà Åì–ƒàA¡šà ¯à칚 t¡à[J¡ú ³šè} ó¡à¤à šã¤à (ëÎÎ>) ët¡ï[J¹´¬à t¡à¹¤[ƒ, ³[ošå¹ƒà [º\ ëºï¤Kã š=àš Òü>ƒå>à =àKã Jà\>à A¡à¹ì´ÃàÒüƒ¤[>¡ú ÒU;>à ëÚ}J;šƒà, ëš´¬¹t¡> [¹ìšài¢¡ 1835Kã ³tå¡}ÒüÄ[ƒ, ³[ošå¹Kã Òü–i¡¹ì>ìÑ•º ¤àl¡ü–ƒ[¹[ƒ [>}[= tå¡ì¹ºƒà ëºàÒü[Jìƒ- tå¡ì¹º "[΃Kã >å[³; 3-4 ëJàR¡>à W¡;šà ëÒï[\B¡ã ¤³¢àKã º³ ó¡à*¤à ëÚï¹³Òü¡ú ëÒàº>à š>¤ƒà, ³[ošå¹ƒà A¡ì¤à 뮡[À Aå¡Òü>à ³àKã *Òü>à =´ÃA¡Òü, "ƒå¤å ¤õ[i¡Å>à ¤³¢àƒà šãì=àA¡[J¡ú Òü}A塳\à 1881ƒà ë\àÒü–i¡ ¤àl¡ü–ƒ[¹ A¡[´¶Î> ëÅ[³Ä[Î ÒàÚ¤ƒà ¤[³¢\>à Úà[Jìƒ, ³¹³ƒå³A—¡à ¯à[Î >àA¡º ³àÚîA¡ A¡Úà šèÀKà ëºàÒü[ÅÄ[³Ä¤à ÒàÚ¤ƒå R¡[Î ó¡à*¤à *Òü[‰¡ú R¡[Îó¡à*¤ƒà, ¤³¢à>à ÑH๠³àÒüº 29Kã ³[ošå¹Kã º³ ëºï[Å>ìJø, ³ƒå ®¡à¹t¡ ιA¡à¹>à ¤³¢à Åàl¡üƒ>¤à tå¡[³Äà "ƒå³A¡ íº¹A¡Òü¡ú ³¹A¡=;>à R¡³îJKã ¯àó¡³Kà ³¹ã íº>>à A¡ì¤à 뮡[À ³[ošå¹ƒà [t¡>Kƒ¤[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³ 1886 t¡à ³t¡³ƒåKã ëšà[º[i¡ìA¡º &ì\–i¡ ³[ošå¹, ë\³Î ë\à>ìÊ¡à>>à A¡ì¤à 뮡[À ³[ošå¹ƒà [t¡>Kƒ¤[> ÒàÚ¤à ¯àó¡³Îå Foreign Department-Secret-E, Pros October 1886, Nos 501-503 "³[ƒ Pros, August 1886, Bos 770-805D ƒà Ç¡KàÚ>à Òü[¹¡ú
³Jà t¡à>à *\à >àl¡ü[¹ÚàKã ¯àJº-³ã;ìÚ}ƒà ÒàÚ, ‘‘Òü} A塳\à 1949Kã ³tå¡}ƒKã[ƒ, ³[ošå¹Kã R¡³îJ "[Î Ò>[\Ĥà ëÒà;>¤à ÒàÚ¤à ëÊ¡i¡ ë¹ìÑšà>[Î[¤[º[i¡[Î ®¡à¹t¡ ιA¡à¹Kã, ³Åà>à ³ÅàKã ³ì=ï *Òü>à ëºï[Å>Jø¤[>ú ®¡à¹t¡ ιA¡à¹>Îå [¯[ºÚ³ ë¤[”z>ôA¡A¡ã A¡à줢à> ëA¡à[š *Òü>à ¤³¢à-[W¡>à ">ãKã š¯à¹ ë¤\šå [A¡\¤ƒKã, ³ìJàÚ¤å 뚺ÒĤà, ³[ošå¹Kã >³, "ì¹à>¤à [y[i¡ Òü} A塳\à 1951-52ƒà ët¡ï>¹Kà >;yKà, ³ƒåKã ³³àR¡ƒà ¤³¢àƒà šãì=àA¡ìJø ÒàÚ¤Kã =à\¤à "³à íº¡ú Òü} 1952-53 ƒÎå "ìt¡àÙà [y[i¡Îå Î[Ò ët¡ï>¹´¬à ÚàÒü¡ú ÒàÚ[¹¤à W¡Òã[΃à ë>Ò¹ç¡-l¡ü >å(U Nu)Kã [ƒìšÃàì³[΃à, Ò[Ú} ëA¡à>å}Kã =àUšàv¡à [>}ì=ï ë¤à‹W¡–ƒøÎå 뺚—¤ƒà Úà*[J¡ú ³[ošå¹Kã ëÚ;>[¹¤à º³ A¡ìxàA¡šKã "ì¹à>¤à Úà>¤à "³à íº¹¤à ³tå¡}ƒ[ƒ, ë>Ò¹ç¡>à ³[ošå¹¤å ‘ë\쯺 *ó¡ Òü[–ƒÚà’ ÒàÚ>à ëA¡ï[J¤[>¡ú ³ã*Òü J¹>à ³ƒåƒà Ò¹à*[J¤ƒå R¡[Î ó¡à*¤à
Ò[–ƒø¡ú ... A¡ì¤à 뮡[À ëAáÒü³ ët¡ï¤[ƒ ë¹ìA¡àƒ¢>à [y[i¡>à W¡;>-š=àš—à ët¡ï¤[>¡ú ³[ošå¹>à º³ ëºï[Å>¤Kã ¯àJìÀà> ³>å} W¡ì–ƒ¡ú A¡ì¤à 뮡[ÀKã ëš–ƒ¤à "[Î Òü} A塳\à 1834ƒKã R¡[Î ó¡à*¤à íº[¹¤[>- Òü} A塳\à 1834Kã [y[i¡ Î[Ò ët¡ï>¤à >å[³;³A¡[΃à [>}ì=ï K´±ã¹[Î}Ò ëš–ƒ¤Kã =ì´¶àÚ A¡àÚƒå>à =åšJø¤[>¡ú Ú೉¤ƒà, A¡ì¤à 뮡[À, ¹> *ó¡ A¡;W¡>à íº¤àA¡ ">ãKã ëÚ;>[¹¤Å º³ *Òü¹´¬P¡³ R¡[γA¡Îå A¡ì¤à 뮡[À [ƒÎšå¸ìi¡ƒ ëi¡[¹ìi¡à[¹- ëÚ;>[¹¤à º³ "³à *Òü[¹¡ú  t¡R¡àÒü󡉤[ƒ, ³¹ã íº>¤à Òü–i¡¹ì>ìÑ•º ë¤à[ƒƒà ¯àA¡; šãJ;šà ³Åà>à t¡à\¤à ¯à[>¡ú ëJàR¡=à} "ƒå ®¡à¹t¡ ιA¡à¹>à =à}Ò>Kìƒï¤[>, Å´•à ÒàÚ¹¤ƒà, ëÊ¡i¡ *ó¡ Òü[–ƒÚà [º}[‰îR¡ƒà ëÊ¡i¡ *ó¡ ³[ošå¹[ƒ ÒàÄà íº\¹´Ã¤[>¡ú A¡[¹P¡´¬à A¡>[Jƒì¹Î> "³à ºàA¡šà t¡à¹¤Îå, ³[ošå¹ [¹A¡K>àÒü\ƒ ¤àl¡ü–ƒ[¹ ³åx;>¤Kã ³¹³ íºìt¡¡ú Òü–i¡¹ì>ìÑ•º ëºàKã š=àš->ãÚ³ ‘’ ³[ošå¹Kã R¡³îJ R¡àA¡šƒà W¡R¡[º¤à ³à캳>à ÚàŤà Úà>-š=à[š— "àÒü>[>¡ú
³¹³ "ƒå>à A¡ì¤à t¡´šàB¡ã ³¹³ƒ, 'ìJàÚKã =ì´¶àÚƒà ó¡>à Úà´•à ëš–ƒ¤à íº>¹¤Îå ³¹ç¡*Òü>à ët¡àR¡à>-ët¡àR¡à>¤à A¡ì¤à t¡´šàB¡à ³¹ã íº>¤à ëW¡-W¡à}[Å} ëJà³[\–ƒå>à t¡à[Å–ƒå>à =´ÃKà ³ƒåKンA¡ "t¡´•>à ëÒà;>¹A¡šà ³t¡³ƒåKンA¡ =´¬Kã ³ì=ï t¡à¤à íº Jîg¡ú ëÒï[\A¡ ëÒï[\B¡ã *Òü>[ƒ ®¡à¹t¡ ιA¡à¹>à íA¡ìƒï>å}ƒà ¯àó¡³[Î ëÒïìƒàA¡šãK[> =à\¤à ¯à;[º, ët¡ï¤t¡¤å "Wå¡´¬à "ìÅ}¤ƒå³[ƒ 'ìJàÚ>à JR¡[³ÄKã ³ì=ï[ƒ t¡àÒü¡ú